Tiêu điểm chính 

• Do lợi thế của người đi đầu trên Ethereum, Uniswap đã giữ được phần lớn thị phần người dùng từ mỗi phân khúc người dùng: trader khối lượng nhỏ, vừa và lớn.

• Trên Arbitrum và Optimism, các đối thủ cạnh tranh hàng đầu của Uniswap đã thu hút được một cách đáng kể sự chú ý của người dùng bằng cách nhắm mục tiêu vào các token hệ sinh thái gốc.

• Các Optimism DEX gốc đã giữ được một cơ sở người dùng đáng kể nhờ sự kết hợp của các tính năng tiên tiến và chiến thuật khuyến khích.

Kể từ khi ra mắt vào năm 2018, Uniswap đã mở rộng cơ sở người dùng của mình bằng cách triển khai trên một số mạng lưới EVM khác, bao gồm Arbitrum và Optimism. Uniswap vẫn giữ được mức độ phổ biến nhờ lợi thế của người đi đầu, sự quen thuộc của người dùng và những cải tiến sản phẩm liên tục. Tuy nhiên, sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các sàn giao dịch phi tập trung (ecentralized exchange - DEX) khác trên mỗi chuỗi đặt ra câu hỏi liệu Uniswap có thể duy trì sự thống trị của mình hay không.

Thâm nhập DEX Network 

Mỗi lần triển khai Uniswap trên Ethereum, Arbitrum và Optimism đều ở trong các hoàn cảnh khá khác nhau, bao gồm:

• Là người tiên phong trên Ethereum.

• Khởi chạy đồng thời với các DEX gốc Ethereum khác trên Arbitrum.

• Là người tiên phong về Optimism bên cạnh các nền tảng giao dịch đầu cơ.

Mỗi lần ra mắt dẫn đến sự thay đổi trong thị phần người dùng và tăng trưởng. Cả hai metric đều có thể được đánh giá một cách hiệu quả bằng cách so sánh số lượng người dùng đã tương tác với một giao thức cụ thể với tổng số lượng người dùng của mạng lưới. Phương pháp này, được gọi là thâm nhập mạng lưới (network penetration), là một phương pháp hiệu quả để xem có tổng bao nhiêu thị trường có sẵn của mạng lưới đã được nắm bắt, và các cơ hội tăng trưởng tiềm năng ở đâu.

Ethereum 

Uniswap ra mắt lần đầu trên Ethereum vào năm 2018 và có rất ít sự cạnh tranh trong hai năm tiếp theo. Khi cơ sở người dùng của Ethereum tăng lên, Uniswap cũng vậy, củng cố vị thế của nó trong hệ sinh thái. Bất chấp sự gia nhập của các DEX khác như Balancer, Curve và SushiSwap, mức độ thâm nhập mạng lưới của Uniswap đã vượt xa mức tăng trưởng người dùng tích cực của Ethereum gần gấp 5 lần từ tháng 7 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Tuy nhiên, khi chu kỳ giảm mới nhất bắt đầu vào tháng 1 năm 2022, tỷ lệ người dùng Ethereum của Uniswap đạt đỉnh khoảng 55% và kể từ đó đã giảm xuống 46%. Sự đình trệ trong việc thâm nhập mạng lưới này cho thấy rằng Uniswap đã chín muồi trong giai đoạn phát triển sản phẩm của mình và các địa chỉ mới hơn phần lớn dành cho các trường hợp sử dụng sản phẩm mới. Mức độ thâm nhập mạng lưới cao của Uniswap đã khiến nó ngày càng phụ thuộc vào sự phát triển của chính Ethereum. Do đó, quỹ đạo tăng trưởng của Uniswap phần lớn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như sự phát triển của Ethereum và môi trường thị trường rộng lớn hơn.

Sàn giao dịch phi tập trung (decentralized exchange - DEX) khác đã không tiếp cận được thị phần người dùng ấn tượng của Uniswap. Đặc biệt, SushiSwap và Balancer đều phải vật lộn để chiếm được hơn 5% người dùng của Ethereum. Để duy trì tính cạnh tranh trong hệ sinh thái của Ethereum, các giao thức này nên tập trung vào việc cải thiện dịch vụ của họ và tạo ra một sản phẩm hấp dẫn hơn để thu hút người dùng mới.

Uniswap chắc chắn đã thu hút được sự quan tâm từ phần lớn người dùng trên Ethereum, nhưng nó đã thu hút các loại trader khác nhau tốt như thế nào? Để đánh giá điều này, chúng tôi đã xem xét lịch sử khối lượng giao dịch trung bình trên mỗi người dùng trong ba tháng qua. Sau đó, chúng tôi đã phân đoạn dữ liệu trên mạng lưới ở diện rộng thành ba phân khúc người dùng: trader khối lượng nhỏ, vừa và lớn. Các phân khúc người dùng được xác định trên cơ sở hàng tháng trên mạng lưới ở diện rộng như sau:

• Tôm (Shrimp) - Hơn 1 độ lệch chuẩn nhỏ hơn mức trung bình của mạng lưới hàng tháng.

• Cá heo (Dolphins) - Trong vòng 1 độ lệch chuẩn của mức trung bình mạng lưới hàng tháng.

• Cá voi (Whales) - Hơn 1 độ lệch chuẩn lớn hơn mức trung bình của mạng lưới hàng tháng.

Nhìn chung, Uniswap đã giữ lại trung bình 83% tôm, 87% cá heo và 80% cá voi so với các đối thủ cạnh tranh. Các mức duy trì cao này không có gì đáng ngạc nhiên vì Uniswap vẫn giữ được phần lớn người dùng DEX trên Ethereum.

Các trader khối lượng lớn chiếm một phần lớn hơn trong cơ sở người dùng tương ứng của Balancer và Curve. Các trader khối lượng lớn của Balancer chủ yếu tham gia vào các tài sản tương ứng với pool thanh khoản tăng cường. Các pool này cung cấp thanh khoản sâu và giảm thiểu tác động đến giá giao dịch bằng cách khuyến khích các nhà cung cấp thanh khoản. Mặt khác, các cặp phổ biến nhất trên Curve là các stablecoin. Việc thực hiện hoán đổi hiệu quả cùng với tính thanh khoản stablecoin sâu được cho là lý do khiến Curve trở thành DEX tốt nhất trên Ethereum để thực hiện các giao dịch hoán đổi stablecoin với khối lượng lớn.

Mỗi DEX này có thể phát triển nền tảng của họ bằng cách tập trung nhiều hơn vào việc tạo trải nghiệm người dùng hướng đến phân khúc người dùng tương ứng của mình. Ví dụ: SushiSwap, công ty có phần lớn trader khối lượng nhỏ, có thể giảm phí giao dịch để khuyến khích nhiều trader khối lượng nhỏ hơn, khuyến khích các pool phổ biến với nhóm nhân khẩu học này, hoặc điều chỉnh giao diện người dùng để phục vụ cho các trader nhỏ lẻ. Mặt khác, Curve và Balancer có thể khuyến khích thanh khoản một cách thích hợp hơn đối với các cặp giao dịch hàng đầu trên nền tảng của họ để đảm bảo các lệnh cho các trader khối lượng lớn. Ngoài việc tùy chỉnh sản phẩm, các DEX khác có thể tập trung vào các hệ sinh thái hợp đồng thông minh phù hợp với phân khúc người dùng mục tiêu của họ.

Arbitrum 

Lợi thế được thúc đẩy bởi người đi trước của Uniswap bị giảm đi khi nói đến các Layer-2 như Arbitrum. Các hệ sinh thái rollup này đã khởi chạy tốt trong một thị trường giá lên vốn đã thu hút nhận thức của người dùng về nhiều loại DEX.

Trong lần ra mắt đầu tiên, cả SushiSwap và Uniswap đều có mức tăng trưởng đáng kể, chiếm gần 80% cơ sở người dùng mạng lưới của Arbitrum. Sự tăng trưởng này một phần có thể là do sự quen thuộc của người dùng với cả hai ứng dụng trên Ethereum network. Tuy nhiên, sự tăng trưởng đột ngột này có phần gây hiểu nhầm vì cơ sở người dùng hàng tuần của Arbitrum tương đối nhỏ trong vài tháng đầu hoạt động. Trong giai đoạn đầu, Arbitrum có 30.000 người dùng hàng tuần, nhưng ngày nay, con số này là 300.000.

Khi cơ sở người dùng Arbitrum tăng theo cấp số nhân vào năm 2022, tỷ lệ người dùng cho cả hai DEX đã giảm nhanh chóng. Cơ sở người dùng lớn hơn và đa dạng hơn đi kèm với việc tung ra các DEX và các thể loại ứng dụng khác, sự thâm nhập mạng lưới của Uniswap giảm xuống. Tuy nhiên, Uniswap đã ổn định ở mức khoảng 34% tỷ lệ thâm nhập mạng lưới, cho thấy rằng nền tảng đã đạt đến mức tối thiểu cục bộ. Để duy trì lợi thế cạnh tranh, nền tảng nên ưu tiên duy trì tỷ lệ người dùng hiện tại bằng cách cải thiện trải nghiệm người dùng thông qua các tính năng mới và có thể là các ưu đãi.

Vào tháng 5 năm 2022, sự thâm nhập mạng lưới bắt đầu giảm trên Uniswap và SushiSwap khi mạng lưới cơ sở bắt đầu bị dở bỏ. Khi hệ sinh thái ứng dụng của Arbitrum được mở rộng, việc áp dụng các nền tảng hợp đồng phái sinh và hợp đồng vĩnh viễn tăng đều đặn, có khả năng chiếm thị phần từ các DEX giao ngay khác.

Sự phát triển đáng chú ý nhất là sự xuất hiện của một số ứng dụng Web3 đã thống trị hệ sinh thái vào nửa cuối năm 2022 sau chiến dịch Odyssey của Arbitrum. Galxe, một nền tảng chứng nhận, nằm trong số này, cung cấp các dịch vụ mới và sáng tạo chưa có sẵn vào thời điểm đó.

Nhìn chung, cơ sở người dùng Arbitrum được phân bổ khá tốt giữa các loại ứng dụng khác nhau. So với Ethereum, người dùng trên Arbitrum có xu hướng khám phá các DEX khác nhau vì mỗi DEX trong số ba DEX được hiển thị đã được test bởi một bộ phận người dùng đáng chú ý. Trong số đó, SushiSwap đã chứng kiến ​​sự tăng trưởng đáng kể vào nửa cuối năm 2022, vượt qua Uniswap về mức độ thâm nhập mạng lưới trong sự cố FTX và mức biến động thị trường cao vào tháng 11. Kể từ đó, SushiSwap đã duy trì vị trí dẫn đầu và thậm chí còn tăng trưởng vào tháng Hai. SushiSwap tập trung phần thưởng thanh khoản vào các token gốc của Arbitrum bao gồm Radiant Capital, Magic và Dopex, tất cả đều phổ biến với đối tượng mục tiêu nhỏ lẻ và người dùng Arbitrum nói chung.

So với hồ sơ phân khúc người dùng trên Ethereum, việc triển khai Arbitrum của SushiSwap đã thu hút một tỷ lệ phần trăm cao hơn, khoảng 31%, các trader khối lượng lớn trong 90 ngày qua. Độ sâu thị trường tương đối thấp hơn trên Arbitrum có thể giúp những người đi trước thao túng giá dễ dàng hơn so với trên Ethereum. Hơn nữa, sự sẵn có của Arbitrum token gốc cũng có thể góp phần vào xu hướng này.

Phân bổ phân khúc người dùng cho các trader có khối lượng nhỏ đến trung bình trên Arbitrum được trải đều trên các sàn giao dịch phi tập trung hàng đầu. Hơn nữa, có tỷ lệ phần trăm  các trader khối lượng nhỏ trên Arbitrum cao hơn, điều này có thể là do phí gas rẻ hơn trên mạng lưới và mức thanh khoản thấp hơn so với Ethereum.

Có sự khác biệt đáng kể ở Hồ sơ trader trên Balancer giữa Arbitrum và Ethereum. Balancer có tỷ lệ cá voi trên Ethereum cao hơn, nhưng lại thu hút phần tôm lớn hơn trên Arbitrum. Các cặp giao dịch hàng đầu của Balancer trên Arbitrum bao gồm tỷ lệ các stablecoin và tài sản gốc Ethereum cao hơn. Người dùng có khả năng bị thu hút bởi việc giao dịch hàng loạt các tài sản này trên Arbitrum do phí gas rẻ hơn. Tuy nhiên, sự thâm nhập mạng lưới trên Arbitrum đã bắt đầu giảm, đặc biệt là khi tốc độ tăng trưởng mạng lưới của nó tăng nhanh trong vài tháng qua.

Airdrop token đang chờ xử lý trên Arbitrum mang đến cơ hội đáng kể cho sự tăng trưởng được khuyến khích cho mỗi trong số ba DEX. Chúng có thể thu hút sự chú ý của người dùng bằng cách khuyến khích tính thanh khoản, đặc biệt là đối với các ứng dụng Arbitrum gốc. Bằng cách kết hợp khuyến khích với các nỗ lực tiếp thị phù hợp, các DEX này có thể tăng khả năng thâm nhập mạng lưới tương đối của họ.

Optimism 

Uniswap, với tư cách là một trong những DEX đầu tiên trên Optimism, có vị thế vững vàng là sàn giao dịch phi tập trung lớn nhất trong gần một năm. Tuy nhiên, mặc dù đã sớm dẫn đầu, Uniswap chỉ đạt được tỷ lệ thâm nhập mạng lưới cao nhất là 20% trên Optimism, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ của nó trên các chuỗi khác.

Vào tháng 5, Optimism phân phối token  quản trị OP, dựa trên cam kết retroactive. Việc phát hành đã kích hoạt làn sóng tăng trưởng lớn đầu tiên của Uniswap, vượt xa đáng kể mức tăng trưởng chung của mạng lưới. Sau khi mọi chuyện lắng xuống, dường như sự biến động trong quá trình áp dụng có thể đã bị ảnh hưởng bởi việc người dùng đổi lấy tiền từ các OP token mới của họ.

Sự ra mắt tiếp theo trong chương trình khuyến khích mùa hè của Optimism đã thưởng cho người dùng vì đã tham gia vào các ứng dụng cụ thể ở những thời điểm được chỉ định. Chương trình khuyến khích có Velodrome và Beethoven X nhưng không có Uniswap. Kết quả là sự đánh đổi rất đáng chú ý về tăng trưởng giữa hai nền tảng này và Uniswap từ tháng 6 đến tháng 9, với Velodrome được phổ biến nhanh hơn Beethoven X do phần thưởng được phân bổ nhiều hơn.

Ngoài Uniswap, việc người dùng chấp nhận các DEX trên mạng lưới Optimism vẫn chưa bằng một nửa so với Ethereum và Arbitrum. Hơn nữa, chỉ có 250.000 trader duy nhất trên các DEX của Optimism trong tháng qua, khoảng một phần tư trong số đó trên Ethereum và Arbitrum. Vì người dùng không quen thuộc với các ứng dụng DEX gốc trên Optimism nên khả năng thâm nhập mạng lưới có thể chậm hơn so với các ứng dụng không phải gốc trên các chuỗi khác.

Tương tự như hệ sinh thái Arbitrum, việc phát triển ứng dụng trên Optimism đã mở rộng đáng kể trong suốt năm 2022. Sự gia tăng của các nền tảng hợp đồng vĩnh viễn như Perpetual Protocol và Kwenta có thể đã kìm hãm sự phát triển của Uniswap trên mạng lưới khi chúng thu hút sự quan tâm cùng một lúc. Hơn nữa, việc gia tăng áp dụng các nền tảng Web3 và DeFi thay thế vào nửa cuối năm 2022 tiếp tục thu hút sự quan tâm của người dùng Optimism.

Uniswap đã thiết lập vị thế thống trị trên Optimism giữa các DEX, thu hút phần lớn các trader trên cả ba phân khúc người dùng. Uniswap đã duy trì lợi thế của người đi đầu bằng cách chiếm được cơ sở người dùng đa dạng. Như đã làm với Ethereum, Uniswap đã chứng minh rằng họ hiểu rõ các thị hiếu của thị trường.

Velodrome đang trở thành một sàn giao dịch phi tập trung ngày càng phổ biến trên Optimism, với cơ sở người dùng chủ yếu bao gồm các trader có khối lượng trung bình. Các cặp giao dịch hàng đầu trên nền tảng là từ các dự án Optimism gốc, cho thấy rằng Velodrome có thể là DEX dành cho những người dùng Optimism. Velodrome đang trên đường trở thành người chơi chính trong hệ sinh thái Optimism, cho phép người dùng trao đổi phần thưởng token từ các nền tảng khác. Nếu xu hướng này tiếp tục, Velodrome có thể sẽ trở nên vững chắc trong hệ sinh thái Optimism tương lai.

Beethoven X có tỷ lệ trader khối lượng thấp cao hơn, có thể là do mô hình phí hoán đổi thích ứng của nó. Mô hình này cho phép các trader khối lượng nhỏ thực hiện các giao dịch hoán đổi có lãi mà không phải chịu phí quá cao.

Mặc dù Velodrome và Beethoven X có mức độ thâm nhập mạng lưới tương tự nhau, nhưng Velodrome được cho là vẫn giữ được cơ sở người dùng tích cực hơn. Trong 90 ngày qua, nó đã xử lý khối lượng lớn hơn gần 5 lần so với Beethoven X. Cả hai nền tảng đều chạy các chương trình khuyến khích trên Optimism để thu hút người dùng mới, nhưng các phương pháp của Velodrome được cho là hiệu quả hơn.

Trong tương lai, cả ba DEX đều có khả năng tiếp tục phát triển cơ sở người dùng của họ với tỷ lệ thâm nhập mạng lưới tương đối thấp. Với việc các DEX mới, như Kyberswap, đang phát triển, các DEX đương nhiệm có thể xem xét một chương trình khuyến khích ngắn hạn khác để củng cố thêm vị trí của mình trong không gian DeFi của Optimism.

Kết luận 

Phân bố người dùng của Uniswap khá giống nhau trên tất cả ba mạng, cho thấy sự hấp dẫn và thành công rộng rãi của nó. Sau khi vượt qua giai đoạn tăng trưởng, Uniswap hiện tại phải ưu tiên việc giữ chân người dùng và giữ vững sự cạnh tranh trước các sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) và các nền tảng mới. Để đạt được điều này, Uniswap sẽ phải tập trung vào việc liên tục cải tiến trải nghiệm người dùng với các tính năng sản phẩm sáng tạo và duy trì thanh khoản tương đối cao. Uniswap đạt được tiến bộ trong việc này, xây dựng một giao diện người dùng toàn diện hơn, được minh họa trong ứng dụng ví gần đây.

Đối thủ của Uniswap và các ứng dụng native mới đối diện với một con đường không chắc chắn phía trước. Với một số L2 mới được dự kiến ​​sẽ ra mắt trong năm tới, Uniswap có thể sẽ là một trong những người đầu tiên triển khai trên chúng. Như trước đây, những đối thủ sau sẽ có thể nhắm mục tiêu chiến lược khuyến khích về các token native, thông qua việc phát miễn phí token hoặc cung cấp thanh khoản và lợi suất tốt hơn. Ngoài ra, những đối thủ này sẽ phải tham gia nhiều nỗ lực tiếp thị để tìm cách cắt giảm thị phần người dùng cao sắp tới của Uniswap.

Khi không gian crypto tiếp tục phát triển, các bài học rút ra từ các DEX đúng với tất cả các lĩnh vực: sự cạnh tranh tồn tại trong mọi lĩnh vực, vì vậy, điều quan trọng là phải ưu tiên thu hút người dùng. Bài học. Trong bất kỳ lĩnh vực nào, sẽ luôn có sự cạnh tranh và điều quan trọng là phải tập trung vào cách thu hút người dùng tốt hơn những lĩnh vực khác. Trong khi những người đi trước được hưởng những lợi thế rõ ràng, thì những người đến sau có cơ hội học hỏi từ những sai lầm và thành công của những người đi đầu. Cuối cùng, các giao thức thành công sẽ là những giao thức có thể đi đầu bằng cách liên tục đổi mới và cải thiện trải nghiệm người dùng để duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Bài viết được FXCE Crypto biên tập từ "User Segmentation and Distribution Across DEXs” của tác giả Ally Zach với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.