Liquid Staking Derivatives (LSD)

LSD là gì?

Liquid Staking Derivatives (Liquid staking derivatives - LSD) là các token được phát hành bởi các giao thức hoặc nền tảng liquid staking, cho phép người dùng mở khóa các tài sản stake kém thanh khoản để kiếm được lợi suất cao hơn. Giá của token phái sinh có thể được chốt vào tài sản cơ bản bị khóa khi staked trên một Proof-of-Stake (PoS) network hoặc nó có thể tích lũy phần thưởng và tăng giá trị theo thời gian.

Trong cả tài chính truyền thống và crypto, các công cụ phái sinh là các hợp đồng lấy giá trị từ một tài sản cơ bản, chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa rủi ro và đầu cơ. Sự khác biệt trong crypto là tài sản cơ bản là một token. Cơ chế LSD được tiên phong bởi Lido vào tháng 12 năm 2020 và được xây dựng cho Ethereum chain. Lido vẫn là giao thức liquid staking lớn nhất trong tổng giá trị bị khóa (total value locked - TVL).

Tại sao là LSD?

Với việc staking thông thường, người dùng giúp bảo mật mạng PoS bằng cách khóa tài sản của họ thông qua một giao thức hoặc nền tảng, đổi lại nhận phần thưởng staking. Tuy nhiên, điều này dẫn đến vấn đề về vốn kém hiệu quả khi các nhà đầu tư mất cơ hội kiếm thêm lợi nhuận khi tài sản của họ kém thanh khoản và bị khóa.

Giải quyết vấn đề kém hiệu quả về vốn

LSD giải quyết vấn đề này bằng cách cung cấp cho người dùng token có tính thanh khoản và có thể sử dụng đại diện cho tài sản staked. Bằng cách này, staker có thể sử dụng LSD để tham gia sâu hơn vào DeFi, chẳng hạn như thông qua cung cấp thanh khoản hoặc sử dụng chúng làm tài sản thế chấp, trong khi vẫn nhận được phần thưởng staking network.

Giảm rào cản gia nhập để staking

LSD cũng sử dụng tính năng pooled staking, giúp hạ thấp các rào cản gia nhập đối với người dùng để stake trên mạng vì việc chạy một node xác thực thường rất tốn kém. Điều này đặc biệt hữu ích đối với Ethereum, trong đó 32 Ether (ETH) là số tiền tối thiểu cần thiết để chạy một node xác thực để stake trên mạng.

Tăng cường bảo mật và ổn định mạng

Bằng cách hạ thấp các rào cản gia nhập để staking và khuyến khích staking bằng cách giảm thiểu sự thiếu hiệu quả về vốn, LSD khuyến khích người dùng staking trên mạng. Tính ổn định và bảo mật của PoS network tăng lên cùng với số staker trên mạng vì đạt được sự phân cấp cao hơn.

Hạn chế của LSD

Mặc dù có những lợi ích, nhưng cũng có những nhược điểm và rủi ro liên quan đến LSD.

Quy mô thị trường nhỏ

So với các tài sản cơ sở của chúng, LSD có thể bị giới hạn bởi quy mô thị trường nhỏ và do đó, có thể không phải lúc nào cũng có tính thanh khoản cao. Điều này khiến người dùng khó vào hoặc thoát khỏi vị trí của họ hơn, dẫn đến rủi ro chênh lệch giá mua-bán rộng hơn và trượt giá, có thể gây ra tổn thất đáng kể.

Rủi ro Đối tác

LSD thường được giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung (centralized exchanges - CEX) hoặc các giao thức phi tập trung liên quan đến một đối tác. Điều này đi kèm với rủi ro đối tác, chẳng hạn như khả năng đối tác mất khả năng thanh toán hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình.

Hơn nữa, gần đây đã có một cuộc đàn áp đối với việc staking bởi SEC trên các nền tảng như Kraken. Điều này có thể ảnh hưởng đến thị trường liquid staking trong tương lai, góp phần gây ra sự không chắc chắn xung quanh tương lai của LSD trên CEX.

Giảm Rủi ro

Giá LSD thường được chốt bằng giá của token cơ bản. Tuy nhiên, hầu hết giá LSD phụ thuộc vào thị trường thứ cấp. Đã có những trường hợp giá LSD token giảm xuống dưới giá của token cơ bản, tạo ra một cuộc khủng hoảng thanh khoản.

Trong thời gian sự lây lan của crypto năm 2022, đã có một đợt giảm giá stETH/ETH với giao dịch stETH ở mức đáy khoảng 0,93 ETH vào tháng 6 năm 2022. Do đó, các nhà cung cấp thanh khoản bắt đầu rút tiền của họ và làm cạn kiệt thanh khoản của thị trường. Sự biến động kết quả có thể là rủi ro mà bất kỳ LSD nào cũng phải đối mặt.

Phát triển phổ biến

Mặc dù có những rủi ro liên quan đến LSD, nhưng chúng đang ngày càng phát triển và có thể trở thành một trong những câu chuyện chính về crypto năm 2023, như đã đề cập trong phần Thông tin chi tiết của chúng tôi, “Tóm tắt năm 2022 và Triển vọng năm 2023 của Treehouse”. Đã có sự gia tăng đáng kể về sự quan tâm đến liquid staking, đặc biệt là sau khi Ethereum thành công Merge khi nó chuyển từ Proof-of-Work (PoW) sang PoS.

Phần thưởng Staking có lẽ là yếu tố thúc đẩy chính cho việc người dùng chấp nhận. Bảng dưới đây cho thấy Tỷ lệ phần trăm hàng năm (APR) của một số nền tảng đliquid staking phi tập trung.

Bất chấp sự gia tăng của LSD, cho đến cuối năm 2022, tỷ lệ cổ phần của Ethereum chỉ là 13%, so với tỷ lệ cổ phần trung bình của các PoS network khác là 60%. Tỷ lệ Stake đề cập đến tổng tỷ lệ phần trăm của một tài sản được stake trong tổng nguồn cung của tài sản cơ bản.

Ethereum Shanghai Upgrade

Cũng có dự đoán cho Shanghai network upgrade của Ethereum, dự kiến ​​vào tháng 3 năm 2023. Bản nâng cấp cuối cùng sẽ cho phép người dùng rút staked ETH trên Beacon Chain, loại bỏ rủi ro staking và có khả năng khuyến khích nhiều người dùng hơn stake ETH trên mạng. Điều này có thể có nghĩa là tính thanh khoản cao hơn cho thị trường Ethereum LSD, góp phần tạo ra bánh đà cho việc áp dụng LSD.

Điều quan trọng cần lưu ý là có thể có sự biến động tăng đột biến sau khi Shanghai upgrade diễn ra. Một làn sóng rút tiền đột ngột của người dùng có thể xảy ra, đặc biệt là với staker đã bị khóa ETH kể từ cuối năm 2020.

LSD hoạt động như thế nào?

LSD cho phép các cá nhân tiếp xúc với lợi nhuận DeFi bên cạnh phần thưởng staking bằng cách duy trì tính thanh khoản cho tài sản của họ. Các token thanh khoản này đại diện cho yêu cầu đối với vị thế staking cơ bản, kém thanh khoản. Chúng có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như để cho vay, giao dịch và làm tài sản thế chấp trong DeFi.

Ví dụ về LSD

Có hai loại nền tảng liquid staking hoặc nhà cung cấp dịch vụ — tập trung và phi tập trung. Sự khác biệt chính giữa hai loại này là quyền lưu ký, trong đó các nền tảng tập trung như CEX như Coinbase giữ tài sản của người dùng, trong khi các giao thức DeFi như Lido, Rocket Pool, Frax Finance, và BENQI cho phép tự quản lý. Mỗi nền tảng liquid staking đều có cơ chế LSD độc đáo của riêng mình. Mặc dù có sự tập trung rất lớn vào Ethereum LSD, nhưng PoS chain khác, chẳng hạn như Avalanche và BNB Chain, cũng có một thị trường liquid staking đáng kể.

Lido

Lido hiện là giao thức liquid staking lớn nhất với 29,2% của thị phần staked ETH và TVL là 8,86 tỷ đô la (kể từ ngày 16 tháng 2 năm 2023). Ngoài Ethereum, nó hỗ trợ liquid staking trên các chuỗi khác, bao gồm Solana, Polygon, Polkadot và Kusama.

Người dùng có thể gửi bất kỳ số lượng token được hỗ trợ nào, chẳng hạn như ETH, SOL và MATIC, để nhận token phái sinh hoặc LSD được staked tương ứng, chẳng hạn như stETH, stSOL và stMATIC. Các LSD này có thể được sử dụng để tham gia vào các giao thức DeFi khác hoặc được tích lũy dưới dạng phần thưởng staking trực tiếp trong ví. Đổi lại, Lido nhận 10% phần thưởng staking, một tỷ lệ phần trăm được quyết định bởi tổ chức tự trị phi tập trung (decentralized autonomous organization - DAO) và phân chia nó giữa các trình khai thác node và quỹ DAO. Bất chấp sự thành công của Lido, đã có những lo ngại về việc tập trung hóa do thị phần của Lido đối với staked ETH.

Rocket Pool 

Rocket Pool là giao thức liquid staking lớn thứ hai với 2,38% thị phần liquid staked ETH và TVL là 1,06 tỷ đô la (kể từ ngày 16 tháng 2 năm 2023). Nó nhằm mục đích giải quyết vấn đề tập trung mà Lido phải đối mặt.

Rocket Pool hạ thấp rào cản để người dùng chạy các node của riêng họ. Thay vì 32 ETH, nhà điều hành chỉ yêu cầu tối thiểu 16 ETH và 1,6 ETH trị giá RPL, token quản trị của Rocket Pool. 16 ETH còn lại được khớp bởi những staker khác. Staker thông thường nhận được rETH từ việc staking ETH, trong khi các trình khai thác node nhận được phần thưởng RPL bổ sung từ mạng ngoài phần thưởng staking. Rocket Pool thu một khoản phí từ 5% đến 20% từ phần thưởng để phân phối cho các trình khai thác node.

BENQI

BENQI liquid staking (BLS) được xây dựng trên Avalanche và đây là giao thức lớn thứ hai trên Avalanche với TVL là 251,59 triệu USD (kể từ ngày 16 tháng 2 năm 2023). Người dùng nhận được sAVAX khi họ stake AVAX trên BENQI.

Yêu cầu staking tối thiểu (minimum staking requirement - MSR) cho delegator (trình ủy quyền) trên Avalanche là 25 AVAX. BENQI hạ thấp các rào cản gia nhập bằng cách bỏ qua MSR này để cần ít AVAX hơn để staking. BENQI cũng cho phép người dùng stake và unstake bất cứ lúc nào, ngoài thời gian làm mát là 15 ngày, không có phí gửi hoặc rút tiền. Điều này là không thể trên Avalanche.

Coinbase

Trước sự kiện Merge vào tháng 9 năm 2022, Coinbase bắt đầu cung cấp LSD của riêng nó, Coinbase Wrapped ETH (cbETH), với TVL là 1,85 tỷ đô la Mỹ (kể từ ngày 16 tháng 2 năm 2023). Nó hiện là nền tảng liquid staking tập trung đầu tiên và duy nhất.

Giá của cbETH không được Coinbase cố định hoặc duy trì. Thay vào đó, nó được xác định bởi thị trường, nơi người dùng có thể mua, bán, gói và mở cbETH. Nó hiện chủ yếu được sử dụng làm tài sản thế chấp trong việc vay crypto và hoán đổi lấy tài sản thanh khoản trong khi staked ETH bị khóa trên Beacon Chain. Bất chấp sự thành công của cbETH, các rủi ro về lưu ký và đối tác vẫn được cân nhắc vì Coinbase là một nền tảng tập trung.

Kết luận

Khi thế giới crypto tiếp tục phát triển, chúng tôi thấy trước vai trò then chốt của LSD trong tương lai của hoạt động staking, đặc biệt là khi chúng giải quyết các vấn đề gặp phải trong hoạt động staking truyền thống.

Ngày càng có nhiều giao thức và nền tảng bắt đầu chấp nhận LSD làm đơn vị tiền tệ để tham gia DeFi, điều này thúc đẩy sự tăng trưởng trong thị trường LSD. Vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển trong lĩnh vực liquid staking và sẽ rất thú vị khi thấy những đổi mới phát sinh từ thị trường chưa được khai thác này.

Bài viết được FXCE Crypto biên tập từ "How to Unlock the Potential of Liquid Staking Derivatives (LSDs)" của tác giả @iamtanya338, @jinktzw và @0xxxxxin với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.