Zeta Market (ζ) là gì?

Zeta Market là nền tảng phái sinh DeFi (DeFi derivatives) có thế chấp dưới chuẩn (under-collateralized) được xây dựng trên Solana blockchain và hỗ trợ bởi Serum, với mục tiêu là dân chủ hoá các công cụ phái sinh, cho phép bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào cũng có thể sử dụng: 

• Cung cấp cho hệ sinh thái DeFi một nền tảng phái sinh an toàn, hiệu quả sử dụng vốn cao hơn nhờ thế chấp dưới chuẩn.
• Tập trung mạnh mẽ vào trải nghiệm người dùng với các sản phẩm phái sinh dễ giao dịch và các tài sản cơ sở thú vị để thu hút người dùng tiên phong. 
• Cho phép mọi người phòng ngừa rủi ro một cách hiệu quả trước các sự kiện và chuyển động của crypto market... 

Ở cấp độ cao hơn,  Zeta Market cách mạng hoá giao dịch phái sinh trên DEX, bằng cách đưa khả năng giao dịch phái sinh của CeFi lên DeFi, chứ ko chỉ đơn giản là spot trading đơn thuần như trên các sàn DEX khác. Từ đó thu hẹp khoảng cách từ CeFi đến DeFi và trở thành một lớp quan trọng trong cơ sở hạ tầng DeFi.

Kênh truyền thông của Zeta Market (ζ) 

Website: https://zeta.markets/

Twitter: https://twitter.com/ZetaMarkets

Medium: https://medium.com/@zetamarkets

Discord: https://discord.com/invite/zeta

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCxP8z1kOZY6-G4hqzKV9jag

Điểm nổi bật của Zeta Market (ζ)

Speed and Efficiency

Việc xây dựng một giao thức phái sinh trên Solana cung cấp cho các trader khả năng giao dịch với tốc độ cực nhanh trên Serum Orderbook với chi phí gần như bằng ko, ko giống như các nền tảng hiện tại có mức phí cao và phải mất vài phút để xoá lệnh.

Liquid Markets

AMM do Zeta Market đề xuất sẽ cung cấp lợi tức vượt trội cho các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers – LPs), cũng như khuyến khích tính thanh khoản bằng cách tạo thị trường trên mọi sản phẩm mà Zeta niêm yết.

Zeta Market sử dụng một Dynamic AMM lấy thông tin từ mọi giao dịch trên thị trường để xác định giá trị quyền chọn hợp lý, phản hồi theo cách giống như cách một “real” market maker sẽ làm. Điều này cho phép khả năng mở rộng theo chiều ngang vô hạn đối với bất kỳ tail liquidity tokens và strikes nào. 

Under-collateralization

Tài sản thế chấp được giảm đáng kể trên nền tảng quyền chọn của Zet. Vì Zeta Market nhận thấy rằng các quyền chọn kết hợp với nhau thường ít rủi ro hơn so với độc lập và tích cực giảm bớt tài sản thế chấp bắt buộc của trader đối với spread, strangles, straddles, flies và hơn nữa. 

Novel Derivatives

Trên hết, Zeta Market muốn cung cấp các sản phẩm mà những crypto native thực sự quan tâm. Zeta Market đang tìm cách liệt kê không chỉ các công cụ phái sinh theo spot price, mà còn cả các công cụ phái sinh trên thông tin blockchain, phí gas, funding rates và hơn thế nữa – Với sự phản hồi của cộng đồng ở mỗi bước. 

Zeta Market Team và Investor

Đội ngũ phát triển

Zeta (ζ) ko cập nhật Team thực hiện dự án ở website, nhưng theo quan sát của FXCE ở Twitter thì dự án Zeta Market bắt đầu với một nhóm những người bạn xây dựng một dự án quyền chọn DeFi cho cuộc thi Solana Season hackathon, nhưng đã nhanh chóng phát triển nhanh hơn nhiều sau khi dành chiến thắng ở cuộc thi này. 

Team của Zeta Markets gồm: @Tristan0x - Robotics/AI Research;  @MazLovella - Musician, Artist; @epsilonsized và @friktion_labs. Tìm hiểu thông tin về team Zeta khá hạn chế, FXCE sẽ cập nhật ngay khi có thêm những thông tin mới về đội ngũ dự án.

Investors

Zeta Market Investor

Vào ngày 8/12 vừa qua, Zeta Market đã công bố Funding Round với $8.5 triệu do Jump Capital dẫn đầu với sự tham gia của Race Capital, Electric Capital, DACM, Airtree Ventures, Amber Group, Wintermute, Sino Global Capital, Genesis Block Ventures, QCP Capital, Alameda Research, Solana Capital, MGNR, 3kVC, Orthogonal Trading, LedgerPrime và SkyVision Capital. 

Với đội ngũ backer cũng là những quỹ khá lớn và có tầm ảnh hưởng trong thị trường, sẽ thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của dự án, ngoài ra còn có thể kết hợp các dự án khác, cũng như là các đối tác chiến lược và thị trường quan trọng.

Công nghệ và Sản phẩm

Zeta Market Protocol và các thành phần chính sẽ giúp giao dịch phái sinh trên DeFi trở nên “bulletproof”.

Zeta Margining System

Zeta giải quyết những vấn đề này bằng cách tận dụng block time 400ms của Solana. Điều này cho phép Zeta cập nhật giá và theo dõi các vị thế nhiều lần mỗi giây, triển khai hệ thống ký quỹ (margining system) cho phép trải nghiệm giao dịch under-collateralized cạnh tranh với các sàn CEX. Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến margining system:

• Mark Pricing: Một trong những yếu tố quan trọng nhất là biết các vị thế của người dùng có giá trị bao nhiêu. Nếu ko có kiến thức này, ko thể xác định PnL (Profit and Loss) và rủi ro của họ. Zeta có công cụ định giá nội bộ của riêng mình để tính Mark Pricing của tất cả các tài sản có thể giao dịch và sử dụng công cụ này để thông báo cho margining system và hệ thống tài sản thế chấp (collateralisation system) của mình.
• Collateral Framework: Đây là điều cần thiết để quản lý vốn trong hệ thống Under-collateralized tradin một cách hiệu quả. Tuy nhiên, như mọi khi, khi giao dịch nhiều hơn số bạn có thì sẽ nhiều rủi ro hơn. Collateral Framework là những gì đảm bảo rằng số dư này được duy trì để sàn giao dịch nói chung có thể tiếp tục hoạt động.
• Liquidation Mechanism: Mảnh ghép cuối cùng là cơ chế thanh lý được sử dụng để giữ cho nền tảng không bị mất tiền. Cơ chế thanh lý này cho phép các liquidator can thiệp khi tài khoản giao dịch của user quá rủi ro để tiếp tục giao dịch. Khi điều này xảy ra, user được thanh lý để đảm bảo rằng tổn thất không vượt quá những người dùng bị cô lập.

Insurance Fund

Trong trường hợp liquidator không tham gia để đảm bảo các vị thế rủi ro hoặc tài khoản của người dùng bị thanh lý do không có đủ vốn để thưởng cho liquidator, số vốn cần thiết sẽ được rút từ quỹ bảo hiểm.

Quỹ bảo hiểm bao gồm tất cả các phí nền tảng, một tỷ lệ cố định của các liquidation incentives và initial seed vào ngày 0.

Socialized Loss

Nếu cả quy trình thanh lý và quỹ bảo hiểm không giải quyết được tình trạng phá sản vượt mức (over-bankruptcy), tổn thất sẽ được chia sẻ cho những người gửi tiền trong nền tảng Zeta.

Điều này sẽ được thực hiện bằng cách áp dụng tỷ lệ phá sản vượt mức cho các khoản rút tiền để đảm bảo rằng nền tảng có đủ vốn để tiếp tục hoạt động. Rút tiền sẽ tuân theo tỷ lệ dưới đây:

AB * ((DP)/(DP + BA))

Trong đó: 

• AB = Account Balance (Số dư tài khoản)
• DP = Deposits To Platform (Tiền gửi vào nền tảng)
• BA = Bankruptcy Amount (Số tiền phá sản)

Derivatives Framework

Zeta Market hiện hỗ trợ giao dịch cho các quyền chọn thanh toán bằng tiền mặt Châu Âu (European Cash) và Hợp đồng tương lai theo ngày (Dated Futures).

Chương trình Zeta tự động tạo các quyền chọn mới và hợp đồng tương lai để liệt kê khi hợp đồng trước đó sắp hết hạn. Điều này đảm bảo rằng các hợp đồng phái sinh được chuẩn hóa để giao dịch luôn tồn tại.

Đối với các hợp đồng quyền chọn, giao thức tận dụng nguồn cấp dữ liệu orcale để định giá tài sản cơ sở (Zeta Market sử dụng oracle của Pyth Network trên Solana). Bằng cách theo dõi chặt chẽ này, Zeta có thể tạo ra các cảnh cáo có liên quan để giao dịch. 

Trading Mechanism

Chức năng giao dịch bằng cách sử dụng Serum orderbook cơ bản cho mỗi lệnh call & put, với tổng số 46 thị trường khi niêm yết đầu tiên (11 strikes, 2 expiries, 2 futures). Các thị trường này được lập chỉ mục từ 0-45 khi hết hạn, strike, order sản phẩm….

Trên một hướng dẫn order được thêm vào, sử dụng public key của thị trường Serum cơ bản cho sản phẩm cụ thể đó, cũng như giá cả, kích thước và mặt của order phải được thông qua.

• Hỗ trợ TIF (Time In Force - Thời gian hiệu lực)
• Good till cancelled – Mặc định, hiện có sẵn.
• IOC – Sắp ra mắt.
• FAK – Sắp ra mắt
• Trading Mechanism – tick sizes

Orders chỉ có thể được đặt với kích thước đánh dấu tối thiểu. Đối với các order dưới giá trị gia tăng tối thiểu, chúng sẽ bị từ chối.

Zeta Infrastructure

Yếu tố khác của việc xây dựng một sàn giao dịch hiệu quả là Orderbook và công cụ khớp lệnh (Matching Engine). Xây dựng điều này là một thách thức vô cùng phức tạp. Theo kiểu DeFi thực sự, Zeta đã kết hợp với Serum để cung cấp cốt lõi nguyên thuỷ (core primitive) này. Bằng cách đó, Zeta có thể đảm bảo rằng người dùng có thể đặt và thực hiện các giao dịch một cách liền mạch.

Zeta Options Market Maker (OMM)

Quan sát sự phát triển của DeFi và các sàn DEX, rất rõ ràng trong những ngày đầu của DeFi thì tình trạng bế tắc thanh khoản (liquidity stalemate) đã xảy ra.

Sự bế tắc này liên quan đến việc thị trường không có đủ thanh khoản để các trader có được giá tốt và các market maker không thấy đủ nhu cầu để nhảy vào và tạo ra thị trường. Sau đó, Uniswap xuất hiện với AMM (Automated Market Maker) có thể cung cấp mức thanh khoản cơ bản cho các traders và đột nhiên có một sàn DEX có thể sử dụng được.

Zeta tin rằng bối cảnh các quyền chọn DeFi cũng ở trạng thái tương tự và do đó họ đã phát triển OMM. OMM là một nhà tạo lập thị trường quyền chọn tự động (Automated Options Market Maker) - mục tiêu của việc này là:

• Cung cấp thanh khoản cơ bản cho các traders và đối tác để người dùng mua và bán các quyền chọn.
• Cho phép các LPs gửi tiền và tạo ra lợi nhuận từ vốn của họ một cách thụ động.

Các quyền chọn OMM phải cung cấp giá cho các trader để giao dịch ngược lại. Định giá này dựa trên mô hình Black-Scholes-Merton từng đoạt giải Nobel. Zeta sử dụng một phái sinh của mô hình này - Black-76, để tính toán giá quyền chọn.

Đầu vào của mô hình:

• Forward Price (Giá kỳ hạn): Được tính bằng giá cơ bản do oracle cung cấp, lãi suất phi rủi ro và thời gian cho đến khi hết hạn.
• Volatility (Độ biến động): Của tài sản cơ sở được tính bằng bề mặt biến động (volatility surface) mà OMM duy trì. Đây là một thành phần quan trọng của định giá quyền chọn, vì nó giúp dự đoán khả năng một quyền chọn vào hoặc ra tiền. Zeta Protocol duy trì bề mặt biến động của riêng nó cho mỗi lần hết hạn. Đối với mỗi giao dịch xảy ra với OMM, bề mặt biến động được điều chỉnh vì có thông tin mới phải được tính vào giá cả.
• Risk Free Rate (Lãi suất phi rủi ro): Được rút ra bởi OMM, nơi lưu trữ đường lãi suất phi rủi ro. 
• Strike: Mức giá được xác định trước trong hợp đồng để mua hoặc bán tài sản cơ sở (underlying) - đây là thông số được xác định trong hợp đồng quyền chọn.
• Time to expiry (Thời gian hết hạn): Thời điểm mà một quyền chọn sẽ được thực hiện - đây là một tham số được xác định trong hợp đồng quyền chọn.

Security Audit

Zeta chưa đề cập đến việc smart contract đã được audit hay chưa, FXCE sẽ cập nhật quá trình audit contract của Zeta ngay khi có thông tin mới nhất.

Zeta Market Tokenomics

Hiện tại Zeta Markets chưa công bố kế hoạch về việc phát hành token hay tokenomics cụ thể. Team FXCE sẽ cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất.

Zeta Market Roadmap

Q4/2021

• Phát hành SDK cho developers và traders để tích hợp với Zeta Market
• Đưa ra các CPI examples cho dự án và developers để tích hợp on-chain.
• Chuẩn bị ra mắt Zeta mainnet.

Q1/2022

• Launch Zeta Protocol trên mainnet với tài sản cơ sở là SOL.
• Phát hành example code cho trading và liquidation.
• Tích hợp Zeta Market với các protocol khác.
• Launch thêm các tài sản cơ sở khác để giao dịch.

Q2/2022

• Phát hành các kế hoạch incentive để thúc đẩy giao dịch và thanh khoản trên Zeta Markets.
• Ký quỹ nhiều tài sản thế chấp.
• Phát hành perpetual futures.

Kết luận

Trong xu hướng phát triển của thị trường crypto, Solana là một điểm đến hấp dẫn cho các nhà phát triển, cũng như người dùng.  Tiềm năng này như một chất xúc tác, làm cho các mảng trong hệ sinh thái đều có sự phát triển nhanh, đặc biệt là mảng phái sinh trên Solana, một minh chứng rõ ràng nhất là gần đây rất nhiều quỹ lớn đã đầu tư vào các dự án phái sinh, Zeta Market là một trong số những dự án đó.

Trên đây team FXCE đã cung cấp một vài thông tin về dự án Zeta Markets, hãy cùng FXCE theo dõi sự phát triển của dự án này trong thời gian tới và thảo luận về vấn đề này nhé!

Bài viết được FXCE Ventures biên tập với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.