Tiêu điểm chính

• Venus là một giao thức thị trường tiền thuật toán hoàn chỉnh trên BNB Chain.
• Venus cung cấp cho người dùng khả năng gửi tài sản để thế chấp cho khoản vay, kiếm thu nhập từ việc cung cấp thanh khoản hoặc đúc VAI.
• Venus khác biệt với các giao thức cho vay khác thông qua mô hình chia sẻ doanh thu.
• Đề xuất Venus V4 nâng cấp tối ưu hóa giao thức bằng cách giới thiệu phí ổn định, thị trường biệt lập, lãi suất ổn định, hợp đồng tham chiếu bổ sung và bảo hiểm thanh toán.

 

Giới thiệu Venus Protocol

Các giao thức thị trường tiền tệ phi tập trung rất cần thiết đối với hệ sinh thái DeFi vì chúng cho phép mọi người cho vay và mượn crypto bằng cách sử dụng các thỏa thuận tự lưu ký, thế chấp vượt mức. Các giao thức như Compound trên Ethereum hoặc MakerDAO cung cấp khả năng tiếp cận vốn nhanh chóng mà không cần phê duyệt tín dụng hoặc dựa vào các hình thức tín thác khác. Phần lớn các stablecoin được đưa vào các thị trường này được phát hành bởi các tổ chức tập trung, chẳng hạn như  Circle hoặc Tether.

Dựa trên sự thành công của Compound và MakerDAO, Venus được ra mắt vào năm 2020 dưới dạng một giao thức thị trường tiền thuật toán hoàn chỉnh trên BNB Chain. Ngoài việc tạo điều kiện vay mượn, Venus cho phép các hợp đồng thông minh độc đáo (collateralized debt positions - CDP) đúc VAI, stablecoin tổng hợp gốc của giao thức. Bằng cách xây dựng trên cơ sở mã của các giao thức đã được thiết lập, Venus cung cấp cho người dùng một nền tảng quen thuộc để cho vay mượn trên BNB Chain.

Venus hoạt động như thế nào?

Venus cung cấp ba dịch vụ chính cho mọi người: gửi tài sản làm tài sản thế chấp cho khoản vay, kiếm thu nhập từ việc cung cấp thanh khoản và đúc VAI.

Khi người dùng gửi một tài sản, giao thức sẽ chuyển tài sản đó đến thị trường thích hợp và đúc "vToken" tương ứng (chẳng hạn như vBTC) cho người dùng. Các vToken này tích lũy lãi mỗi block, dựa trên tỷ lệ được xác định bởi cung - cầu. Khi tiền lãi được tích lũy, tỷ giá hối đoái giữa vToken và tài sản cơ sở sẽ tăng tuyến tính. Khi người dùng rút khỏi giao thức, vToken đã đúc và tiền lãi kiếm được sẽ được quy đổi (đốt) để đổi lấy tài sản cơ sở.

Là một cách bổ sung để kiếm thu nhập bằng cách cung cấp thanh khoản, mọi người có thể tham gia với tư cách là người thanh lý hoặc quản tài viên (liquidator). Bất cứ khi nào tổng giá trị của khoản vay và lãi suất vượt quá giá trị của tài sản thế chấp, quản tài viên có thể tham gia để hoàn trả một phần hoặc toàn bộ khoản vay để mang lại số dư dương. Để đổi lấy dịch vụ của họ, quản tài viên được thưởng một phần tài sản thế chấp. Mô hình thế chấp quá mức này làm giảm rủi ro mất khả năng thanh toán bằng cách duy trì tỷ lệ cho vay trên giá trị lành mạnh.

Khi vay trên Venus, mọi người có thể thế chấp tài sản của mình và vay tối đa 80% giá trị, tùy thuộc vào hệ số thế chấp cụ thể của tài sản. Các tài sản đã vay có thể được chuyển nhượng tự do, nhưng tài sản thế chấp bị khóa cho đến khi khoản vay và lãi tích lũy được hoàn trả. Nếu tổng giá trị của khoản vay và tiền lãi vượt quá giá trị của tài sản thế chấp, khoản vay được coi là "underwater" và có thể bị thanh lý.

Venus cũng cho phép người dùng đúc VAI, miễn là họ đáp ứng các yêu cầu về tài sản thế chấp. VAI cung cấp tiện ích bổ sung cho hàng tỷ đô la chảy qua giao thức. Nó cung cấp cho người dùng quyền truy cập vào một tài sản được chốt bằng USD, đồng thời cho phép họ kiếm lãi từ tài sản thế chấp cơ sở. Tuy nhiên, việc đúc VAI đã bị tạm dừng vào tháng 9 năm ngoái do vấn đề cung vượt cầu khiến giá giảm từ 1 đô la, mặc dù đã được thế chấp quá mức. Việc đúc VAI dự kiến ​​​​sẽ tiếp tục với việc phát hành đề xuất Venus V4 bản nâng cấp, giới thiệu cơ chế phí ổn định cho VAI.

Tokenomics

Giao thức Venus được quản lý bởi XVS token, nắm bắt giá trị chính của nền tảng. Tổng nguồn cung 30 triệu token ban đầu được phân phối thông qua Binance LaunchPool. Ở đó, mọi người có thể đặt cược nhiều token khác nhau để kiếm được một phần từ 6 triệu XVS token.

Các XVS tokens còn lại được phân bổ theo ba cách: tổng cộng 23,1 triệu token được dành riêng cho các ưu đãi và phần thưởng thanh khoản; 600.000 token đã được dành riêng cho Venus Governance để phát hành VIP (Venus Improvement Proposals - Đề xuất cải tiến Venus); và 300.000 token đã được dành cho các khoản tài trợ của hệ sinh thái.

Theo tiến trình phân phối hiện tại, giao thức Venus phát hành ~3.460 XVS token (0,01% tổng nguồn cung) vào thị trường mỗi ngày, cộng với tỷ lệ phát thải cơ bản là 525 XVS mỗi ngày cho những stakers  trong XVS Vault và 250 XVS cho những stakers  trong VAI Vault.

Nhà giao dịch XVS token có thể soạn thảo và bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị. Các đề xuất này bao gồm các chủ đề như thêm token mới cho thị trường, điều chỉnh lịch phân phối và các yếu tố tài sản thế chấp cũng như chỉ đạo cập nhật sản phẩm mới.

Ngoài ra, XVS stakers được hưởng một phần doanh thu của giao thức. Tùy thuộc vào "reserve factor" của tài sản hỗ trợ, 10-25% thu nhập lãi được Venus giữ lại dưới dạng phí giao thức để tạo điều kiện cho vay và vay. Vào cuối mỗi quý, 20% doanh thu giao thức này được sử dụng để mua XVS trên thị trường, sau đó được phân phối hàng ngày cho những XVS Vault stakers trong quý tiếp theo.

Venus Prime

Venus Prime là "soulbound token" không thể chuyển nhượng và sẽ được yêu cầu thông qua XVS Vault như một phần của bản nâng cấp Venus V4. Venus Prime tokens cung cấp quyền truy cập vào lợi suất tăng cao thay đổi thông qua chia sẻ doanh thu và được phát hành dưới hai hình thức: Earned Revocable Token và OG Irrevocable Token.

Ngoài staking yield đến từ XVS Vault, Prime tokens cấp cho người dùng quyền truy cập vào lợi tức được tăng thông qua hệ thống phân phối Giá trị đủ điều kiện (Qualified Value - QV) của giao thức. Mỗi vốn cổ phần Prime giới hạn số lượng QV mà chủ sở hữu có thể cung cấp hoặc vay từ các thị trường được chọn. Vốn cổ phần cũng xác định phần doanh thu giao thức mà mỗi chủ sở hữu nhận được.

Mọi người có thể gia tăng tài sản ở những thị trường này, nhưng họ chỉ nhận được lợi nhuận tăng thêm dựa trên QV của tài sản hợp cách. Thiết kế này tương tự như các hệ thống phần thưởng hoàn lại tiền, trong đó lợi suất tăng được trả bằng tài sản được cho vay/vay và có thể được yêu cầu trực tiếp từ thị trường.

Theo thiết kế ban đầu, Earned Revocable Prime tokens có thể được yêu cầu sau khi người dùng stake tối thiểu 1.000 XVS trong 90 ngày. Nếu số dư đặt cược của người dùng giảm xuống dưới 1.000 XVS, token sẽ bị thu hồi và 90-day clock sẽ được đặt lại. Sau khi được phát hành, Prime tokens có thể được nâng cấp hoặc hạ cấp xuống các cấp khác nhau dựa trên số lượng XVS bổ sung được thêm hoặc rút từ kho bạc. Việc nâng cấp tier có thể được kích hoạt sau 30 ngày bổ sung.

OG Irrevocable Prime tokens sẽ được phát hành cho top 1.000 người cho vay theo số lượng giao dịch trong khoảng thời gian 12 tháng. Con số này sẽ chỉ bao gồm các giao dịch vay ít nhất là $1.000. OG token sẽ tự động có số dư đủ điều kiện giống như tier cao nhất và sẽ không thể thu hồi sau khi được yêu cầu, như tên gọi của chúng.

Nhìn chung, Venus Prime nhằm mục đích khuyến khích lòng trung thành của khách hàng đối với giao thức. Nó sẽ cung cấp tiện ích bổ sung cho XVS và đồng thời tăng tổng giá trị được khóa trong hệ sinh thái. Nó hiện đang trong giai đoạn thiết kế và có thể thay đổi thông qua cộng đồng quản trị. Chủ sở hữu XVS token sẽ có thể soạn thảo và bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị, bao gồm các thay đổi đối phân phối và lợi ích của Venus Prime.

Venus Reward Token (VRT)

Venus Reward Token (VRT) là một token sinh thái khác được phát trực tuyến cho những chủ sở hữu XVS vào năm ngoái. Động lực đằng sau VRT là giảm phát thải XVS mà không ảnh hưởng đến các ưu đãi thanh khoản. Chủ sở hữu token nhận được 1.000 VRT trên 1 XVS. Vào tháng 3 năm 2022, VRT Swap đã được ra mắt.

Đây là một phương tiện cho phép mọi người hoán đổi VRT lấy XVS với tỷ lệ 12.000:1, với việc hoán đổi được thực hiện tuyến tính trong hơn 365 ngày. Thời gian trao quyền 365 ngày có thể được bắt đầu cho đến cuối tháng 3 năm 2023, sau đó tiện ích của VRT sẽ ngừng sử dụng.

Sức hút

Venus là giao thức lớn thứ hai trên BNB Chain tính theo tổng giá trị khóa (Total value locked - TVL), chỉ đứng sau PancakeSwap. Vào tháng 5 năm 2021, tổng giá trị tài sản cung cấp cho giao thức đạt đỉnh chỉ hơn 15 tỷ đô la, trước khi giảm xuống còn 3 tỷ đô la vào cuối tháng. Sự sụt giảm mạnh là kết quả của việc mọi người rút tiền để đối phó với một sự kiện thanh khoản lớn. Sự kiện này đã để lại cho giao thức một khoản nợ khó đòi, vốn càng trầm trọng hơn do giá giảm nhanh chóng trên toàn thị trường.

TVL trung bình ở mức khoảng 3 tỷ đô la cho đến khi giảm xuống mức thấp nhất là 925 triệu đô la sau khi vấn đề  hợp đồng tham chiếu đã kích hoạt nhầm các khoản vay dưới mức thế chấp đối với Terra (LUNA). Mặc dù giá thị trường thấp hơn, TVL của Venus kể từ đó đã có xu hướng tăng lên, cho thấy sự tin tưởng vào tầm nhìn và khả năng của nhóm.

Rủi ro

Giống như các nền tảng cho vay và ngân hàng truyền thống khác, người dùng Venus phải chịu nhiều rủi ro khác nhau, bao gồm mất khả năng thanh toán theo giao thức, rủi ro thanh khoản, rủi ro hợp đồng thông minh và rủi ro quản trị giá. Mặc dù Venus sử dụng mô hình tài sản thế chấp quá mức để giảm rủi ro mất khả năng thanh toán, nhưng mô hình này không phải lúc nào cũng đảm bảo rằng các tài sản riêng lẻ luôn sẵn sàng để rút ra.

Khi việc sử dụng tài sản tăng lên (nghĩa là tỷ lệ nguồn cung đang được vay mượn ngày càng tăng), lãi suất cho tất cả những người vay sẽ tăng theo thuật toán. Lãi suất cao hơn có thể khiến người vay đánh giá lại giá trị khoản vay của họ để xem liệu chi phí vốn tăng lên có xứng đáng với rủi ro mất tài sản thế chấp trong trường hợp thanh khoản hay không. Chừng nào mà tài sản thế chấp còn giữ giá trị cảm nhận (Perceived Value), điều này thường dẫn đến sự cân bằng tự nhiên giữa cung và cầu.

Khi tài sản thế chấp thực sự giảm giá mạnh so với tài sản đi vay, kết quả là một sự kiện thanh lý lớn. Trong những trường hợp như vậy, những người đi vay bị thanh lý sẽ không có động lực để trả nợ chưa thanh toán của họ, đặc biệt nếu tài sản thế chấp của họ đã bị tịch thu và bán nhằm thu hồi giá trị của tài sản đã cho vay. Kết quả là nợ xấu có thể dẫn đến sự thiếu hụt tài sản có sẵn để trả nợ cho người cho vay với giá trị đầy đủ.

Vào tháng 5 năm 2021, hành vi thao túng giá trên sàn giao dịch Binance đã khiến giá XVS theo báo cáo của cơ sở dữ liệu tăng từ 80 đô la lên 145 đô la trong ba giờ, trước khi giảm xuống còn 80 đô la bốn giờ sau đó. Sự gia tăng này đã dẫn đến một lượng lớn BTC và ETH được vay bằng cách sử dụng XVS làm tài sản thế chấp. Tuy nhiên, khi giá của XVS ổn định, hơn 200 triệu đô la đã được thanh khoản, dẫn đến việc bán thanh khoản tài sản thế chấp và giá của XVS tiếp tục giảm. Điều này khiến giao thức có khoản nợ khó đòi khoảng 58 triệu đô la theo giá hiện tại.

Vào tháng 5 năm 2022, Venus lại trải qua một tình huống nợ xấu khác khi giá Terra (LUNA) giảm mạnh. LUNA đã được kích hoạt làm tài sản thế chấp trên Venus và dựa vào hợp đồng tham chiếu Chainlink để nhận thông tin cập nhật giá theo thời gian thực. Hợp đồng cấp dữ liệu giá LUNA có giá trị tối thiểu được mã hóa cứng là ~0,1 đô la, cũng như một circuit breaker (cầu dao) cập nhật giá ở giá trị tối thiểu.

Giá thị trường LUNA thực cuối cùng đã giảm xuống dưới giá trị tối thiểu xuống còn ~0,01 đô la, nhưng thị trường Venus vẫn tiếp tục xử lý các giao dịch ở mức ~0,10 đô la. Trước khi Venus team có thể tạm dừng giao thức để bảo trì bảo mật, mọi người đã khai thác sự khác biệt về hợp đồng tham chiếu để tạo ra khoản nợ xấu khoảng 15 triệu USD.

Những sự kiện này minh họa cho các rủi ro liên quan đến việc thế chấp tokens quản trị gốc và tài sản kém thanh khoản. Họ cũng nhấn mạnh nguy cơ dựa vào một tín thác duy nhất mà không kiểm tra an ninh thích hợp. Dựa vào dashboard bởi Risk DAO, khoản nợ xấu hiện tại của Venus là khoảng ~ 53 triệu đô la. Bản nâng cấp V4 được đề xuất giới thiệu phạm vi bảo hiểm thiếu hụt, sẽ được sử dụng để giúp người dùng trở nên toàn diện và giảm thiểu thiếu hụt trong tương lai.

Kết luận

Mặc dù phải đối mặt với những thách thức, team đã thể hiện khả năng thích ứng và tìm ra những cách mới để trả lại giá trị cho chủ sở hữu token. Để duy trì vị trí dẫn đầu thị trường của mình, Venus sẽ cần tập trung vào các giải pháp sau: hạn chế tiếp xúc với các tài sản dài hạn, triển khai các giải pháp dự phòng bảo mật, hỗ trợ VAI's peg và mở rộng tiện ích của nó, đồng thời hạn chế pha loãng do token phát thải.

Giao thức đã thực hiện các bước để cải thiện quản lý rủi ro và có kế hoạch tiếp tục xu hướng này. Cho đến nay, nó đã giới hạn token quản trị XVS làm tài sản thế chấp, tích hợp Gauntlet để quản lý rủi ro bổ sung và hạn chế yếu tố tài sản thế chấp đối với các tài sản dài hạn.

Trong tương lai, Venus có kế hoạch sử dụng đề xuất giới thiệu các thị trường biệt lập, hợp đồng tham chiếu chéo và bảo hiểm thiếu hụt để tiếp tục đa dạng hóa rủi ro và giảm khả năng mất khả năng thanh toán.

Để VAI mở rộng quy mô, giá của nó phải duy trì ổn định quanh mức 1 đô la trong thời gian thị trường biến động. Team có kế hoạch thực hiện một khoản phí ổn định để tăng cường chốt. Khi phí ổn định được áp dụng và quá trình đúc tiền được tiếp tục, Venus sẽ làm việc để mở rộng tiện ích của VAI, với điều kiện là hơn 80% nguồn cung hiện đang được stake trong VAI Vault để kiếm được lượng XVS phát thải. Stablecoin vẫn đang ở giai đoạn tương đối sớm, vì vậy việc mở rộng có thể đạt được thông qua các trường hợp sử dụng sáng tạo và quan hệ đối tác với các dự án khác.

Venus và các nhà đầu tư cũng nên xem xét sự pha loãng từ việc token phát thải. Mặc dù nhiều giao thức phân phối phần thưởng token để khuyến khích người dùng, nhưng tỷ lệ phát thải cao có thể làm tăng nguồn cung lưu thông và tác động tiêu cực đến giá.

Cộng đồng Venus gần đây đã thông qua một đề xuất để giảm 50% lượng khí thải hàng ngày được trao cho các nhà cung cấp và bên vay, thể hiện cam kết đối với tình trạng lâu dài của giao thức. Trong khoảng một tháng kể từ khi giảm lượng khí thải, tổng giá trị tài sản cung cấp cho Venus tăng khoảng 3% và tổng giá trị đi vay chỉ giảm khoảng 3%.

Nói cách khác, lượng khí thải giảm có rất ít, nếu có, tác động tiêu cực đến hành vi của người dùng cho đến nay. Với lượng khí thải giảm, việc ra mắt V4 thành công có thể củng cố thêm vị thế của Venus với tư cách là DeFi khổng lồ trên BNB Chain.