Tokenomics là nghiên cứu về cách tiền mã hóa hoạt động trong một ecosystem (hệ sinh thái) rộng lớn. Điều này bao gồm những thứ như token distribution (phân phối token) cũng như cách chúng có thể được sử dụng để khuyến khích hành vi tích cực trong mạng.

Tiền luôn được sử dụng ở mọi nơi. Các tập đoàn quốc tế giao dịch bằng tiền; người dân phải trả thuế bằng tiền; nếu không có nó, mọi người sẽ phải chật vật để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống chẳng hạn như thực phẩm, quần áo, nhà ở.

Cho đến rất gần đây, thứ tài sản có sức lan truyển lớn đó từng được các chính phủ quản lý. Các ngân hàng trung ương là tổ chức duy nhất ở hầu hết các bang được phép phát hành tiền tệ cho công dân ở đó.

Một chủ thể khoa học, ngày nay chúng ta gọi là chính sách tiền tệ, đã phát triển xung quanh quá trình này. Tiền mã hóa đã thay đổi chúng. Các cá nhân có thể tạo ra nền kinh tế vi mô của riêng mình. Về cơ bản, Tokenomics lấy những gì các ngân hàng trung ương sử dụng làm chính sách tiền tệ và sử dụng nó trong mạng lưới blockchain.

Đây là cách nó hoạt động.

Tokenomics là gì?

Tokenomics là khoa học về token economy. Nó bao gồm tất cả các khía cạnh liên quan đến việc tạo, quản lý coin và đôi khi là loại bỏ chúng khỏi mạng.

Chúng tôi chia nhỏ từng khái niệm dưới đây.

Bạn có biết?

Ý tưởng về token economy được nhà tâm lý học Harvard BF Skinner đưa ra đầu tiên vào năm 1972. Ông tin rằng một mô hình token economy có thể kiểm soát hành vi. Đưa ra một số đơn vị giá trị dễ nhận biết sẽ khuyến khích các hành động tích cực và ngược lại.

Token distribution (Phân bố Token)

Các dự án cần có khả năng phân phối coin cho người dùng tiềm năng. Nếu không, mạng có thể tồn tại nhưng sẽ không ai có thể sử dụng nó!

Có nhiều cách khác nhau để đạt được điều này. Các mạng thưởng cho validator hoặc thợ đào bằng coin mới được tạo ra; những người khác bán một phần nguồn cung cấp token cho người dùng tiềm năng trong initial coin offering (ICO) - quá trình / sự kiện bán đồng coin riêng của công ty ra công chúng để huy động vốn.

Các token khác phân phối cho người dùng thông qua các hành động và hành vi nhất định. Ví dụ, Augur là giải thưởng cho những người xác minh sự thật trên mạng cá cược.

Ổn định giá

Tiền mã hóa được biết đến rộng rãi bằng sự biến động của chúng. Đây là một vấn đề khi điều đó thu hút các nhà đầu cơ, những người có thể ngăn mạng hoạt động bình thường bằng cách mua và bán hàng loạt.

Các dự án có thể chống lại điều này bằng cách đảm bảo có đủ coin để phù hợp với các nguồn cung. Điều đó giúp tạo ra một mức giá ổn định cho đồng coin, khuyến khích mọi người sử dụng token cho những gì họ được thiết kế.

Hệ thống quản trị

Đội ngũ cốt lõi đằng sau mỗi dự án đề ra các quy tắc về cách token được tạo ra, hoặc 'đào’ ra, cũng như cách chúng được đưa vào và đưa ra khỏi mạng. Các dự án khác nhau có những cách tiếp cận khác nhau.

Một số dự án có thể bao gồm các token được giữ ở dạng dự trữ có thể được thêm vào ecosystem sau này, như một cách để thúc đẩy tăng trưởng hoặc để trả tiền bảo trì hệ thống. Ripple là một ví dụ điển hình cho điều này.

Trong khi đó, các dự án khác thực hiện một cách tiếp cận có chủ ý đối với cách mạng hoạt động. Ví dụ, các nhà phát triển của Augur không đóng vai trò gì trong cách mạng hoạt động, nó chỉ đơn thuần duy trì cơ sở hạ tầng.

Tuy nhiên, một mạng như Tether, vào tháng 10 năm 2018, đã 'đốt cháy' các token để giúp điều chỉnh giá trị của coin trên thị trường. Hành động đốt xảy ra khi tiền tệ được gửi đến một wallet mà không ai biết địa chỉ.

Bạn có biết?

Mặc dù thuật ngữ 'tokenomics’ được sử dụng trong công nghiệp crypto, nó vẫn chưa nhận được sự công nhận rộng rãi. Trong Oxford English Dictionary, từ điển được chấp nhận rộng rãi với tư cách như là cơ sở tham chiếu chính của tiếng Anh, ta vẫn không có thông tin về tokenomics.

Tokens với tư cách Quản trị 

Một số mạng khuyến khích mọi người sở hữu, nắm giữ và sử dụng token như một cách ngăn chặn mọi người khỏi HODLing coin (tuân thủ nắm giữ dài hạn) và ngăn mạng bị sử dụng giống như nó đã được thiết kế.

Các hệ thống Proof-of-Stake (PoS), dựa vào validator để thực sự 'stake' vào coin của chính nó, giúp đảm bảo chúng hoạt động trung thực và công bằng. Nếu chúng không chơi theo các quy tắc, token có thể bị mất.

Khả năng thích nghi trong tương lai

Hầu hết các nhóm xây dựng một mạng lưới sẽ không tiếp tục trở thành những người quản lý nó. Đó không phải là cách phân quyền hoạt động. Tuy nhiên, hầu hết các nhà phát triển đều biết rằng những gì họ xây dựng bây giờ có thể không nhất thiết hoạt động trong tương lai. Cách thức quản lý các token có thể cần được thay đổi khi mạng phát triển và lớn mạnh. Một số nguyên tắc, nhưng không phải tất cả, đã đưa ra các quy định về cách người dùng mạng có thể thay đổi hiệu quả cách quản lý token trong ecosystem thông qua sự đồng thuận.

Ví dụ về cách tokenomics hoạt động

Bitcoin

Satoshi Nakamoto đã thiết kế giao thức để một lượng token ổn định có thể được thêm vào mạng thông qua block rewards (số bitcoin bạn nhận được nếu bạn khai thác thành công một block). Sau khi một block đã được xác thực thành công bởi một 'thợ đào', họ sẽ nhận được bitcoin mới được đúc. 101 block khác phải được xác nhận trước khi thợ đào có quyền truy cập vào phần thưởng của họ; điều này khuyến khích họ tiếp tục xác thực các giao dịch. Số lượng token thưởng bởi mỗi block xác thực giảm một nửa theo thời gian, để ngăn quá nhiều bitcoin được thêm vào mạng cùng một lúc.

Ethereum

Token liên tục được phân phối theo block rewards. Dự án đã bán được khoảng 7 triệu Ether trong đợt ICO của nó vào năm 2014 để giúp bắt đầu việc áp dụng chính thống. Hiện tại không có giới hạn cứng cho Ether, có nghĩa là nguồn cung cấp token có thể tiếp tục phát triển khi mạng mở rộng. Tuy nhiên, không chắc chắn rằng mô hình tokenomics của Ethereum sẽ thay đổi như thế nào khi mạng chuyển đổi sang PoS consensus system (Hệ thống đồng thuận Proof of stake).

Tron

Mạng được điều hành ở một loạt các cấp độ khác nhau, để giữ cho việc ra quyết định được phân cấp nhưng hiệu quả. Các cơ chế tự động xác định cách các Tron token được thêm vào mạng để đảm bảo có đủ số lượng được lưu hành nhưng giá vẫn ổn định. Tuy nhiên, nếu điều này không hiệu quả, cộng đồng có thể quyết định tăng hoặc giảm số tiền.

Tại sao tokenomics lại quan trọng?

Công nghệ Blockchain cho phép các dự án tạo ra nền kinh tế vi mô. Để trở nên tự duy trì, họ cần phải tìm ra cách các token sẽ hoạt động trong ecosystem của họ.

Có thể có thái độ 'không có một khungphù hợp với tất cả' khi nói đến token. Blockchain đã cho phép nhiều trường hợp sử dụng và triển khai đa dạng. Tokenomics cho phép các nhóm tạo một mô hình mới hoặc điều chỉnh một mô hình hiện có phù hợp với những gì dự án muốn đạt được. Điều này có thể tạo ra một nền tảng hoạt động cao và ổn định, nếu được thực hiện tốt.

Tầm nhìn

Các nguyên tắc, triết lý, mô hình mà token, coin và các dự án làm nền tảng cho việc thử nghiệm những gì hoạt động và những gì không.

Có rất nhiều mô hình không hoạt động và chúng tôi hy vọng những dự án đó sẽ biến mất. Nhưng đối với những người làm được, họ sẽ tiếp tục truyền cảm hứng và hướng dẫn các dự án mới phát triển.