Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá tokenization (sau đây gọi là token hóa) là gì, cách thức hoạt động và cách mà nó cách mạng hóa phương thức phát hành, quản lý và giao dịch một tài sản.

Quản lý tài sản truyền thống là một quá trình tốn nhiều công sức, đòi hỏi sự tham gia của nhiều trung gian, bao gồm nhiều cơ quan nhà nước và cơ quan quản lý.

Các tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, tài sản hoặc thậm chí đất đai thường có thể tốn rất nhiều chi phí và thời gian để quản lý, việc này khiến chúng nằm ngoài tầm với của đại đa số dân số thế giới.

Hơn nữa, quản lý tài sản truyền thống thường liên quan đến các thỏa thuận pháp lý phức tạp và nhiều thủ tục giấy tờ, khiến việc theo dõi và chuyển quyền sở hữu trở nên rất khó khăn. Đây là một hệ thống chậm chạp và cồng kềnh — và thường thiếu tính minh bạch cần thiết để ngăn chặn gian lận cũng như các hình thức tham nhũng khác.

Mặc dù không phải là không có những khuyết điểm và rào cản pháp lý, nhưng token hóa khiến người dùng có cái nhìn hoàn toàn mới về việc quản lý tài sản - hình dung lại về những gì có thể xảy ra trong thế giới tài chính và công nghệ. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về ý tưởng mới này.

Token là gì?

Nói một cách đơn giản: “Token là thứ đại diện cho một thứ khác, [và] có thể được hiển thị dưới bất kỳ hình thức nào,” theo Joseph Lubin, đồng sáng lập Ethereum và là người sáng lập công ty công nghệ blockchain ConsenSys. “Nó có thể là một tờ giấy. Nó có thể là một ý tưởng. Nó chính là một biểu tượng đại diện cho một cái gì đó, ”ông nói. “Ví dụ, bằng lái xe của bạn là một token được lập chỉ mục vào một sổ cái mà tiểu bang lưu giữ, để biết ai là người hợp pháp để lái xe.”

Có thể hiểu blockchain-based token như một loại biên nhận kỹ thuật số cho một phần của một tài sản. Tuy nhiên, không giống như các biên lai kiểu cũ, những token này khi đã được ghi lại thì sẽ không thể thay đổi và có thể kiểm tra trên Blockchain.

Vào năm 2009, Bitcoin đã giới thiệu một hệ thống ngang hàng (peer-to-peer system) để dịch chuyển giá trị thông qua Internet. Bitcoin blockchain giúp cho các giao dịch được thực hiện một cách phi tập trung, không cần sự tin cậy và không thể thay đổi — mà vẫn có thể tránh được vấn đề chi trả hai lần, ngăn chặn việc các giao dịch bị sao chép và nhân bản kỹ thuật số một cách gian lận.

Sự đổi mới đã giúp các doanh nhân hình dung ra các use case mới đối với công nghệ cơ bản của Bitcoin. Vào năm 2015, Ethereum đã giới thiệu về một blockchain có thể lập trình với thế giới FinTech — một bước đột phá được thực hiện bởi công nghệ hợp đồng thông minh của Ethereum.

Nhờ sử dụng công nghệ mà đã xây dựng nên Bitcoin, Ethereum không chỉ được xem là một loại tiền mã hóa và là công cụ lưu trữ giá trị.

Trước đó không lâu, hàng nghìn token đã được phát triển trên mạng Ethereum, mỗi token có những thuộc tính và tiện ích khác biệt. Không giống như tiền mã hóa, token có nhiều use case tiềm năng khác nhau — nó có thể là bất kỳ thứ gì từ quản lý tài sản, cổ phiếu, hợp đồng đến cung cấp năng lượng cho các ứng dụng và trò chơi phi tập trung.

Use case của token

Nhìn chung, có hai loại token: Token tiện ích và token bảo mật.

Token tiện ích là tài sản kỹ thuật số cung cấp cho chủ sở hữu quyền truy cập vào các sản phẩm hoặc dịch vụ do một công ty sản xuất. Như chính tên gọi, những token này được dùng để có quyền sử dụng một thứ gì đó, thay vì được giữ hoặc giao dịch. Ví dụ: token tiện ích có thể cung cấp quyền truy cập vào một dịch vụ trong tương lai, chẳng hạn như cho thuê sức mạnh tính toán, cá cược tại một trò chơi thể thao hoay bỏ phiếu ràng buộc về mặt pháp lý.

Brave Software, nhà phát triển trình duyệt web tập trung vào quyền riêng tư Brave, đã tạo ra Basic Attention Token, còn được gọi là BAT - token tiện ích được thiết kế cho ngành quảng cáo nhằm kiếm tiền từ sự quan tâm của người dùng web.

Mặt khác, token bảo mật là các tài sản kỹ thuật số đại diện cho một khoản đầu tư nào đó, chẳng hạn như cổ phần trong công ty, quyền biểu quyết về cách mà công ty hoạt động, một đơn vị giá trị hoặc sự kết hợp của cả ba loại. Những token này cũng có thể đại diện cho các phần của tài sản trong thế giới thực, chẳng hạn như vàng, xe hơi cổ hoặc tiền bản quyền từ bài hát nhạc pop yêu thích của bạn.

Do đó, token bảo mật cũng phải tuân thủ các khuôn khổ quy định hiện đang quản lý chứng khoán truyền thống, chẳng hạn như cổ phiếu. Kết quả là, toàn bộ ngành công nghiệp cần phải phát triển để giúp các doanh nghiệp đang token hóa tuân thủ các quy định hiện hành.

Securitize, một công ty khởi nghiệp tiền mã hóa được đảm bảo bởi sàn giao dịch tiền mã hóa hàng đầu Hoa Kỳ Coinbase, là một trong những công ty chuyên phát hành và quản lý chứng khoán kỹ thuật số, với mục đích rõ ràng là giúp các nhà phát hành token tuân thủ các quy định.

Ngoài token tiện ích và token bảo mật, còn có các token đặc biệt không thể thay thế, được gọi là NFT. Những token này đại diện cho các bộ sưu tập kỹ thuật số độc đáo, giống như những CryptoKitties cực kỳ dễ thương đã làm sập mạng Ethereum vào cuối năm 2017.

Token hóa hay không…

Tiềm năng của token hóa nằm ở việc dân chủ hóa quyền truy cập vào tài sản kỹ thuật số, cũng như khả năng cung cấp trách nhiệm giải trình, tính bảo mật và nguồn gốc cho những tài sản này.

“Việc tạo ra các token đại diện cho tài sản trong thế giới thực mà có thể được giao dịch và cung cấp trách nhiệm giải trình là vô cùng hữu ích,” Paul Snow, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Factom, nói với Decrypt.

Mọi người tin rằng họ sở hữu cổ phiếu nhưng thực sự thì không; họ chỉ đang sở hữu biên lai của một giao dịch mua cổ phiếu và đây được xem là một loại quy trình "hãy tin tưởng chúng tôi".

Một hệ thống dựa trên blockchain loại bỏ sự cần thiết phải tin tưởng vào người trung gian. Và nó còn cung cấp khả năng kế toán tốt hơn, Snow giải thích, điều này có thể đặc biệt có lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ phòng chống gian lận.

Mặt khác, Snow cảnh báo rằng việc token hóa thực sự không dễ dàng như nhiều người từng nghĩ. Các quy tắc quản lý blockchain có thể trở nên phức tạp và các mạng này không tránh khỏi các hình thức quan liêu.

Trên hết, các nhà quản lý trên toàn thế giới, và đặc biệt là ở Hoa Kỳ, hiện đang rất chú ý đến ngành công nghiệp tiền mã hóa. Họ nghiên cứu chặt chẽ cách các token đã được mua, bán và phân phối cho đến nay.

Và các quy tắc về việc bán, phân phối và quản lý tài sản mã hóa sẽ khác nhau giữa các quốc gia cũng như các công ty khởi nghiệp crypto nhằm mục đích xây dựng các hệ thống toàn cầu, không biên giới. Các quốc gia và công ty này hiện đang phải tuân thủ các quy định trong từng khu vực pháp lý mà họ dự kiến ​​kinh doanh.

Có nhiều công ty token-based chọn cách làm tốn kém này, đặc biệt là ở Hoa Kỳ, thay vì đưa các công ty của họ ra nước ngoài, nơi các quy tắc ít nghiêm ngặt hơn.

Tuy nhiên, các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ gần đây đã cho thấy những dấu hiệu tích cực hơn đối với tài sản được mã hóa và các doanh nhân blockchain tiếp tục phát triển các ứng dụng đổi mới đối với token hóa, cũng như các giải pháp để cải thiện khả năng mở rộng của các mạng tương ứng.

Tương lai của Token hóa

Token hóa hứa hẹn một thế giới mà hầu hết mọi tài sản hay dịch vụ đều có thể được đại diện và lưu trữ trên một blockchain. Các khả năng về mặt lý thuyết là vô tận. Nhưng cũng giống như những ngày đầu của Internet, chúng ta cũng chỉ mới bắt đầu hiểu về những ý tưởng phù hợp nhất với công nghệ này.

Vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng việc chuyển đổi sang thế giới được mã hóa có thể sẽ thay đổi cách chúng ta nghĩ về mọi thứ có giá trị thực.