Exchange tokens (Coin sàn) là xương sống của nhiều sàn giao dịch hàng đầu, nhưng liệu chúng có bao nhiêu rủi ro đi kèm?

Tóm tắt

Bài tìm hiểu này sẽ đề cập đến exchange token là gì, mục đích chúng được sử dụng, cách chúng được mua, và một cuộc xem xét mới kỹ lưỡng về chúng trong bảng Báo cáo lỗi của FTX liên quan đến FTT token.

Đó là “phát súng” được coi là ‘xoay chuyển thế giới crypto.

Vào ngày 6 tháng 11 năm 2022, Changpeng "CZ" Zhao, Giám đốc điều hành của sàn giao dịch crypto lớn nhất thế giới Binance, cho biết công ty của ông sẽ chuyển sang thanh lý các khoản nắm giữ FTT, token gốc của sàn giao dịch đối thủ FTX.

Thông báo của ông ấy đã kích hoạt một đợt bán tháo FTT, khiến sàn giao dịch crypto trong top năm phải đầu hàng. FTX đã trải qua một thời điểm rút tiền hàng loạt, với số tiền trị giá 5 tỷ đô của khách hàng bị rút trong một ngày và không có thanh khoản để hấp thụ.

Trong hệ quả từ sự sụp đổ của FTX, báo cáo đã tiết lộ số tiền mà FTX và quỹ phòng hộ Alameda của CEO Sam Bankman-Fried đã sử dụng FTT như là tài sản thế chấp. Những tiết lộ đó đã khiến các exchange token được kiểm tra kỹ càng.

Bài tìm hiểu này sẽ xem xét các exchange token như FTT, mục đích sử dụng và những rủi ro chúng mang lại là gì.

Exchange token là gì?

Exchange token là token có nguồn gốc từ sàn giao dịch crypto và được tạo ra bởi công ty điều hành sàn giao dịch, thường được đóng khung là "utility token” (token tiên ích) vì nó được sử dụng trên sàn giao dịch.

Các ví dụ nổi tiếng nhất về exchange token là BNB của Binance (exchange token lớn nhất theo vốn hóa thị trường) và FTT của FTX. Các sàn giao dịch tập trung hàng đầu khác có token của riêng họ bao gồm KuCoin (KCS), Bitfinex (LEO), Crypto.com (CRO), OKX (OKB) và Huobi Global (HT).

Các Exchange token được sử dụng như thế nào?

Các sàn giao dịch crypto ra mắt token vì nhiều lý do khác nhau, bao gồm như động cơ khuyến khích khách hàng stake token, giảm chi phí giao dịch, huy động vốn và thanh khoản, và trong các trường hợp của các sàn giao dịch được quản lý bởi DAO, chúng đóng vai trò là token quản trị.

Trong trường hợp của Binance, “Cùng với việc “tiếp nhiên liệu” cho các giao dịch trên BNB Chain (tương tự như gas trên Ethereum), BNB cũng hoạt động như một token quản trị”, Binance nói trong một bài đăng trên blog để giải thích về token.

Binance cho biết việc nắm giữ BNB mang lại cho các nhà đầu tư quyền "khiến cho tiếng nói của bạn được lắng nghe" và cần thiết để tham gia vào ban quản trị phi tập trung on-chain của BNB Chain.

Tại KuCoin, "Các token holder KuCoin được giảm giá đặc biệt đối với phí giao dịch và các chi phí liên quan khác trong sàn giao dịch KuCoin", KuCoin cho biết trong phần giải thích về lợi ích của KCS token.

Như KuCoin giải thích, phần trăm chiết khấu mà nhà đầu tư có thể nhận được được tính dựa trên số lượng KCS token mà họ nắm giữ.

Ngoài ra, KuCoin còn cho biết các KCS holder có thể sử dụng token của sàn giao dịch để thanh toán phí giao dịch.

Crypto.com của CRO "cho phép người dùng truy cập vào các phần thưởng và chiết khấu đặc biệt được cung cấp thông qua sản phẩm thẻ tín dụng flagship của mình", Crypto.com viết. “Khi Crypto.com phát triển thành một hệ sinh thái các giải pháp crypto, CRO cũng bổ sung thêm

các lợi ích như phí giao dịch thấp hơn, phần thưởng cho vay cao hơn, v.v."

Cách mua exchange token?

Như tên gọi của chúng cho thấy, các nhà đầu tư có thể mua các token này thông qua sàn giao dịch mẹ của token. Trong một số trường hợp, như với token FTT của FTX, chúng cũng có thể được mua trên các sàn giao dịch đối thủ.

Trừ khi sàn giao dịch có một fiat onramp (fiat-tiền pháp định, onramp-cụm từ chỉ sự chuyển giao giá trị quy đổi giữa tiền fiat sang crypto và ngược lại trên thị trường), các nhà đầu tư muốn tiêu thụ các exchange token sẽ cần phải swap Bitcoin hoặc Ethereum của họ lấy token. Quá trình này thường bao gồm việc thiết lập một tài khoản và trải qua xác minh KYC.

Tùy thuộc vào sàn giao dịch, một số token chỉ có sẵn ở một số khu vực nhất định. Ví dụ: FTT không khả dụng ở Hoa Kỳ và các khu vực pháp lý bị cấm khác.

"Nếu nơi bạn ở là vùng trực thuộc hoặc nếu được thành lập ở Hoa Kỳ, hoặc bạn là cư dân Mỹ, thì bạn không được phép giao dịch trong FTT," trang web FTX.com cho biết.

Những rủi ro với exchange tokens?

Rủi ro liên quan đến crypto exchange tokens lúc đầu có thể không rõ ràng.

Trong những trường hợp như FTX, vốn dường như là một player có tác động toàn cầu mạnh mẽ đối với ngành, đầu tư vào FTT có thể là một ý tưởng hay. Đó là cho đến khi chúng ta xem xét có bao nhiêu token trong số đó mà một sàn giao dịch crypto đối thủ nắm giữ.

Như đã lưu ý ở trên, Binance đã nắm giữ một số lượng lớn 23 triệu token FTT, trị giá khoảng 529 triệu đô la. Binance nắm giữ tất cả FTT đó vì là early investor của FTX vào năm 2019 và khi FTX rút tiền mặt từ equity stake của Binance vào tháng 7 năm 2021, nó đã thanh toán cho Binance bằng FTT.

Khi Binance thông báo họ sẽ thanh lý toàn bộ vị thế của mình và trong bối cảnh khủng hoảng thanh khoản theo sau, giá trị của FTT đã giảm 85,6%.

Một rủi ro khác khi đầu tư vào exchange token gọi là Rủi ro đối tác. Trong crypto, rủi ro đối tác chủ yếu liên quan đến stablecoin và nhà phát hành tuyên bố rằng một tài sản vật lý hỗ trợ cho coin này. Crypto exchange tokens cũng có một rủi ro tương tự: vậy thứ gì đang hỗ trợ chúng?

Rủi ro này bao gồm việc liệu sàn giao dịch có tính thanh khoản cần để hỗ trợ token của nó hay không, nếu được hỗ trợ bởi bất kỳ loại dự trữ nào mà nó có thể khai thác — như trong trường hợp của FTX — thanh khoản cạn kiệt đột ngột.

Bởi vì các nhà đầu tư cần trao đổi BTC hoặc ETH để nhận các exchange token này, nên nếu giá trị hoặc giá của token đó giảm xuống, thì không có cách nào để lấy lại BTC hoặc ETH đã trao đổi. Rủi ro tương tự cũng xảy ra với việc token đang stake.

Staking tokens lock vào mạng lưới hoặc sàn giao dịch, và trong khi stake, nhà đầu tư không thể di chuyển hoặc trade các token đó. Nếu sàn giao dịch bị sập hoặc bị tấn công mạng, các token sẽ có khả năng mất theo.

Bạn có biết?

Không phải tất cả các crypto exchange token đều tương thích với ví cứng. Hãy kiểm tra danh sách các coin và token được sự hỗ trợ của ví bạn muốn sử dụng.

Một slogan phổ biến trong Bitcoin và crypto là "not your keys, not your crypto”.  Nhưng trong những trường hợp như FTX và Terra's LUNA, việc giữ coin của bạn trong ví lạnh sẽ không giúp bảo vệ giá trị của chúng và cũng sẽ loại bỏ bất kỳ tiện ích nào mà nó mang theo trên sàn giao dịch.