Các khoản cho vay crypto đến nay đã gặp phải hai hạn chế lớn. Đầu tiên, pool vay bị giới hạn, chủ yếu bao gồm các khoản vay crypto gốc để đầu cơ và giao dịch trên thị trường. Điều này làm cho nhu cầu của các khoản vay và lợi tức phụ thuộc nhiều vào điều kiện thị trường. Nhu cầu vay tăng lên khi thị trường sôi động, đồng nghĩa với việc tăng lãi suất. Nhưng khi tình hình thị trường suy yếu, nhu cầu vay và lợi tức giảm.

Hạn chế thứ hai của các khoản cho vay crypto là chúng phải được thế chấp vượt mức. Người vay sử dụng ví ẩn danh không có hệ thống nhận dạng hoặc điểm tín dụng có thể sẽ không hoàn trả khoản vay của mình nếu họ không có đủ tài sản thế chấp.

Điều này đúng với hầu hết thị trường cho vay trong crypto, một số ngoại lệ như Iron Bank và Maple Finance cho các giao thức crypto và tổ chức đã được phê duyệt vay và các khoản flash loan trên Aave phải được hoàn trả trong cùng một block.

Goldfinch Finance cung cấp các khoản vay không thế chấp cho các đối tượng được phê duyệt trong thế giới thực, do đó giải quyết cả hai hạn chế của các giao thức cho vay crypto. Bằng cách cung cấp các khoản vay cho những người cần vay bên ngoài crypto, Goldfinch mang lại lợi nhuận từ thương mại trong thế giới thực cho hệ sinh thái tiền mã hóa.

Dự án hướng đến cơ sở người vay hoàn toàn mới và tạo ra lợi nhuận hoàn toàn không liên quan đến thị trường crypto.

Hơn nữa, việc sở hữu thiết kế giao thức độc đáo và chỉ cho vay đối với các đối tượng được phê duyệt thay vì các ví ẩn danh, Goldfinch có thể cung cấp các khoản vay không cần thế chấp. Thiết kế giao thức điều chỉnh các khuyến khích của các cá nhân với tổng thể, đồng thời giao thức cũng thưởng cho những người tham gia tích cực và chấp nhận rủi ro.

Thiết kế giao thức Goldfinch

Goldfinch chuyên phục vụ cho các doanh nghiệp cho vay, như quỹ nợ và các công ty fintech, cung cấp hạn mức tín dụng bằng USDC mà các đối tượng này có thể chuyển đổi sang tiền pháp định (fiat) sau đó sẽ chuyển đến đối tượng cần vay của họ.

Goldfinch có thiết kế độc đáo cho phép giao thức cung cấp các khoản vay không cần thế chấp trong thế giới thực. Để hiểu rõ hơn hãy cùng tìm hiểu qua quy trình vay dưới đây:

1. Trước khi người vay có thể đăng ký cho một khoản vay, họ phải được các kiểm toán viên (auditor) phi tập trung của giao thức chấp thuận. Kiểm toán viên là các đối tượng độc lập stake token quản trị GFI để có cơ hội xác minh những người vay từ đó nhận được phần thưởng. Kiểm toán viên chỉ đánh giá xem liệu người đi vay có đúng là họ hay không mà không đánh giá uy tín tín dụng (creditworthiness). Hiện tại, hệ thống kiểm toán viên vẫn chưa hoạt động và các thành viên cốt lõi sẽ chấp thuận những người đi vay.
2. Sau khi được kiểm toán viên chấp thuận, người vay đề xuất các điều khoản vay cho các backer. Các điều khoản có thể bao gồm các chi tiết như số tiền cần vay, thời hạn vay, lãi suất, lý lịch của người vay và mục đích sử dụng khoản vay.
3. Các backer đánh giá uy tín tín dụng của người vay và có thể chọn cung cấp một khoản vốn junior tranche nếu họ đồng ý với các điều khoản. Junior tranche là pool rủi ro cao được sử dụng đầu tiên trong trường hợp vỡ nợ. Do đó, nó còn được gọi là “first-loss capital”.
4. Pool senior, được thu thập từ các nhà cung cấp thanh khoản, sau đó phân bổ quỹ cho senior tranche. Pool senior có thể cho vay gấp nhiều lần so với junior tranche. Senior tranche là pool có mức rủi ro thấp. Pool này nhận được các khoản thanh toán của mình trước tiên và sẽ chỉ giảm giá trị nếu junior tranche không thể trang trải đầy đủ các khoản nợ mặc định.
   • Để bù đắp cho rủi ro bổ sung và công việc đánh giá người vay mà những backer của junior tranche phải chịu, họ sẽ được chia 20% lợi tức mà senior pool thu được.
5. Sau khi senior pool hoàn thành việc phân bổ, quá trình cho vay hoàn tất và người vay có quyền sử dụng các khoản vay.

Các nhân tố chính trong hệ sinh thái Goldfinch và mối tương quan

Chống gian lận

Goldfinch Finance cung cấp các khoản vay phi tập trung, đây cũng là động cơ khiến người vay cố gắng lừa người cho vay. Những backer sẽ phải cẩn thận và phải hiểu những rủi ro khi cho vay. Tuy nhiên, senior pool được tạo ra từ các quỹ của những người cho vay thụ động, phải được bảo vệ bởi thiết kế giao thức và cấu trúc khuyến khích. Do đó, giao thức kiểm tra nhiều lần trong quá trình cho vay để giảm thiểu rủi ro gian lận.

Layer bảo vệ đầu tiên là tất cả những người vay trong Goldfinch đều được đặt tên và các đối tượng này thực sự tồn tại trong thế giới thực. Đây là điểm khác biệt của Goldfinch với các giao thức crypto khác khi những người vay thường ẩn danh.

Xác minh sự hiện diện trong thế giới thực khuyến khích người vay hành động một cách thiện chí để duy trì danh tiếng và cố gắng giữ lịch sử tín dụng tốt. Những backer cũng có thể độc lập yêu cầu ký một thỏa thuận với những người vay để có quyền truy đòi hợp pháp trong trường hợp có gian lận.

Rủi ro gian lận được giảm thiểu hơn nữa do người đi vay phải được kiểm toán viên chấp thuận trước khi gửi yêu cầu vay. Một nhóm gồm chín kiểm toán viên được chọn ngẫu nhiên từ pool để giảm nguy cơ thông đồng. Sự chấp thuận cũng tuân theo nguyên tắc đa số, với ít nhất sáu phiếu “Có” và không nhiều hơn một phiếu “Không” để cho phép người vay có thể vay từ senior pool.

Các kiểm toán viên phải stake GFI và từ đó sẽ khuyến khích họ hành động vì lợi ích tốt nhất của giao thức. Sự trung thực của họ cũng được khuyến khích bởi cơ chế đồng thuận proof-of-stake, trong đó một kiểm toán viên bỏ phiếu sai khác với đa số sẽ bị mất phần token đã stake của họ. Mọi kiểm toán viên cũng phải vượt qua kiểm tra KYC, được gọi là Unique Identity (UID), để ngăn chặn các cuộc tấn công mạo nhận (Sybil attacks).

Ngoài ra, các backer giảm thiểu rủi ro gian lận bằng cách thực hiện vai trò của nhà phân tích tín dụng, đánh giá uy tín tín dụng của người vay và xem liệu các điều khoản có phù hợp với rủi ro hay không. Vì backer là những người sẽ chịu lỗ đầu tiên nếu có rủi ro, do đó có động lực để họ thận trọng hơn trong phân tích của mình.

Senior pool sử dụng mô hình đòn bẩy có tính đến sự phân bổ của các backer, vì vậy những người vay được hỗ trợ bởi một số lượng lớn backer, sẽ được phân bổ từ senior pool lớn hơn. Các backer cũng phải có UID để ngăn chặn các cuộc tấn công mạo nhận.

Goldfinch cũng khuyến khích các kiểm toán viên và các backer tương tác trực tiếp với người đi vay thông qua các phương tiện giao tiếp trong thế giới thực như trò chuyện, video call và AMA trong khi thực hiện việc kiểm tra/xác minh.

Thông thường, các giao thức cho vay crypto không cần phải phân tích uy tín tín dụng của người vay. Do các khoản cho vay của họ được thế chấp quá mức và nếu tỷ lệ tài sản thế chấp giảm xuống dưới giới hạn tối thiểu, thì việc thanh lý tự động sẽ bảo vệ giao thức khỏi nợ. 

Trong tài chính truyền thống, người cho vay có quyền truy cập vào lịch sử tín dụng của người vay để đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định sáng suốt với các điều khoản thích hợp hơn. Goldfinch hoạt động giống như một ngân hàng trong lĩnh vực tài chính truyền thống nhưng với một nhóm kiểm toán viên, người cho vay và các nhà phân tích tín dụng phi tập trung, những người được khuyến khích để hành động vì lợi ích tốt nhất của giao thức.

GFI token

GFI là token quản trị của giao thức, những người nắm giữ GFI quản lý cộng đồng DAO. Holders bỏ phiếu để điều chỉnh các tham số khác nhau của giao thức. Ví dụ: cộng đồng DAO có thể nâng cấp các smart contract, thiết lập và thay đổi cấu trúc phần thưởng cũng như tạm dừng giao thức trong trường hợp khẩn cấp.

GFI có thể được sử dụng trong giao thức thông qua cơ chế staking/slashing. GFI cũng cung cấp các ưu đãi cho tất cả những người tham gia. Hiện tại, giao thức đang chạy chương trình khai thác thanh khoản dành cho người cho vay với 25% APY được tăng cường trên senior pool và 40-50% trên backer pool cho vay USDC. Trong tương lai, những người đi vay hoàn trả đầy đủ các khoản vay cũng được tặng token GFI như một phần thưởng khích lệ.

GFI cũng tích lũy giá trị thông qua mô hình doanh thu cho giao thức. Giao thức giữ 10% tất cả các khoản thanh toán lãi suất trong quỹ dự trữ. Hơn nữa, bất kỳ khoản hoàn trả nợ nào từ senior pool đều phải chịu một khoản phí 0.5%, khoản phí này cũng được tích lũy vào kho bạc của giao thức.

Cộng đồng DAO đã hoàn toàn kiểm soát các quỹ kho bạc và có thể sử dụng một cách phù hợp với lợi ích của các thành viên. Trong 30 ngày qua, giao thức đã kiếm được khoảng 81.000 USD từ phí.

Goldfinch đã huy động được 37 triệu USD trong ba vòng từ các quỹ mạo hiểm crypto lớn như a16z và Coinbase Ventures và các nhà đầu tư thiên thần như Balaji Srinivasan, Ryan Selkis và Tarun Chitra. GFI có nguồn cung cố định là 114.285.714 token, nhưng DAO có thể thêm phần lạm phát về sau để khuyến khích những người đóng góp trong tương lai.

Tình hình hiện tại

Người vay trên Goldfinch Finance là cũng chính là các doanh nghiệp cho vay tới người vay cuối (end borrower) hoặc các quỹ nợ cho các doanh nghiệp cho vay. Goldfinch đã hợp tác với các công ty ở nhiều khu vực pháp lý khác nhau để tiếp cận với nhiều người vay cuối. Cho đến nay, giao thức đã tiếp cận chủ yếu các nền kinh tế đang phát triển ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ.

Tuy nhiên gần đây Stratos – một quỹ nợ có trụ sở tại Hoa Kỳ với 100% lịch sử thanh toán thành công (track record of payment) đã đăng ký hạn mức tín dụng 20 triệu USD. Việc có thêm những người vay chất lượng cao tương tự với các điều khoản có lợi sẽ rất quan trọng cho sự thành công của giao thức.

TVL của giao thức và dư nợ cho vay (outstanding loan) đã tăng đều. TVL hiện tại đạt 88 triệu USD, với mức tăng trưởng 30% trong 30 ngày qua. Phần lớn các quỹ, 79 triệu USD, được lock trong senior pool. Dư nợ cho vay không đổi trong tháng ở mức 39 triệu USD. Ba pool người đi vay đang tìm cách huy động 40 triệu USD hiện đang mở và sẽ thúc đẩy tăng trưởng cho vay.

Goldfinch là một trong những giao thức cung cấp lợi tức cao nhất đối với USDC trong crypto. Người vay trên Goldfinch phải trả lãi suất 10-12%. Goldfinch có thể cho vay ở mức lãi suất này vì hai lý do.

Đầu tiên, người vay sẵn sàng trả tỷ lệ cao hơn cho các khoản vay không cần thế chấp. Thứ hai, vì giao thức có thể được sử dụng ở bất kỳ đâu trên thế giới, do đó có thể cho các doanh nghiệp ở các nước đang phát triển vay (những nơi này có thể có lãi suất cho khoản vay không thế chấp cao hơn Goldfinch).

Lãi suất vay cao cho phép các backer kiếm được 15-18% lợi tức một cách bền vững, bao gồm cả nguồn thu thêm 20% từ senior pool. Lợi tức của các backer được nâng cao hơn nữa nhờ chương trình khai thác thanh khoản, nâng tổng APY lên hơn 40% theo giá hiện tại.

Với tỷ lệ sử dụng hiện tại là 40% thì lợi tức cơ bản đang ở mức khoảng 5% đối với senior pool. Nếu tính luôn cả các ưu đãi từ chương trình khai thác thanh khoản, thì APY sẽ đạt hơn 25%. Khi tỷ lệ sử dụng được cải thiện, lợi tức bền vững dự kiến sẽ cải thiện đối với senior pool.

Nếu kiếm được khoản vay 40 triệu USD thì tỷ lệ sử dụng sẽ tăng lên khoảng 90%. Tỷ lệ sử dụng cũng sẽ cải thiện do bội số đòn bẩy được tăng từ 3x lên 4x theo một đề xuất cải tiến đang diễn ra.

Các thách thức

Goldfinch là giao thức độc nhất và do đó những thách thức của nó cũng vậy. Tin tốt là giao thức này không phải là kết quả của sự đổi mới trong smart contract và do đó, rủi ro smart contract được giới hạn. Tuy nhiên, các rủi ro khác lại tăng lên.

Rủi ro tín dụng

Rủi ro tín dụng là rủi ro quan trọng nhất đối với Goldfinch. Mặc dù giao thức có cấu trúc khuyến khích để giảm thiểu rủi ro gian lận, nhưng Goldfinch vẫn cần mức độ tin cậy nhất định, không giống như các giao thức cho vay được thế chấp hoàn toàn.

Hơn nữa, ngay cả khi không có gian lận, những trường hợp không lường trước được, như những trường hợp đã xảy ra trong hai năm qua, có thể khiến người vay không có khả năng thanh toán. Nếu một vụ vỡ nợ xảy ra với một khoản giải ngân trong senior pool, có thể làm giảm niềm tin của người cho vay vào khả năng giảm thiểu rủi ro của giao thức. Diễn giải câu nói của Uncle Ben – “lợi tức cao thì rủi ro lớn”.

Rủi ro pháp lý

Goldfinch cũng phải đối mặt với rủi ro pháp lý gia tăng. Mặc dù hệ thống Unique Identity của giao thức không bao gồm những người tham gia tại Mỹ, nhưng Goldfinch vẫn có thể phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn về mặt pháp lý ở các khu vực khác do giao dịch của giao thức với các công ty trong thế giới thực.

Mở rộng quy mô và việc áp dụng

Goldfinch Finance cũng có thể phải đối mặt với các vấn đề trong việc mở rộng quy mô và áp dụng. Không giống như các giao thức cho vay khác trong crypto, giao thức không thể đơn giản phát triển bằng cách cung cấp các khoản vay giá rẻ thông qua các trợ cấp giao thức.

Goldfinch phải tìm những người vay chất lượng cao trong thế giới thực. Tuy nhiên, điều này cũng có lợi khi giúp giao thức chống lại các fork và vampire attack vì các hiệu ứng mạng nằm trong thế giới thực.

Khuyến khích liên tục

Các backer và kiểm toán viên thực hiện nhiệm vụ rất quan trọng đối với giao thức bằng cách thẩm định những người đi vay. Công việc của họ rất phức tạp, phải phân tích những người vay thuộc các nhóm khác nhau và đến từ các khu vực pháp lý khác nhau với những rủi ro riêng biệt.

Giao thức phải liên tục khuyến khích họ để giữ động lực cho các đối tượng này. Nếu lợi nhuận được tạo ra từ giao thức không đủ, họ có thể phải được bù đắp thêm thông qua lạm phát token của giao thức.

Kết luận 

Goldfinch cho biết giao thức đang mang “các khoản cho vay crypto vào thế giới thực”, nhưng từ quan điểm của người xuất thân từ lĩnh vực tiền mã hóa, giao thức đang mang lại lợi tức trong thế giới thực cho crypto. Không cần phải nói rằng việc kết hợp nguồn vốn từ crypto dư thừa đang tìm kiếm lợi tức với nhu cầu toàn cầu cho các khoản vay không thế chấp mang lại cơ hội rất lớn.

Tuy nhiên, giao thức sẽ phải tuân theo các quy tắc của tài chính truyền thống, cân bằng giữa tăng trưởng và rủi ro. Dù vậy Goldfinch Finance vẫn là một bước tiến lớn trong sự phát triển tiếp theo trong lĩnh vực tài chính phi tập trung, làm cầu nối giữa thế giới thực với crypto.

Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Goldfinch Finance – Let’s Get Real” bởi tác giả Kunal Goel; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.

—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin