Nội dung chính

• Dogecoin đáng ngạc nhiên là một trong top 10 đồng crypto hàng đầu theo vốn hóa thị trường, là đồng Proof-of-Work lớn thứ hai và là một trong những đồng coin lâu đời nhất trong ngành.
• Có thời điểm vốn hóa thị trường của Dogecoin đã đạt hơn 75 tỷ USD và hiện ở mức 9 tỷ USD vào thời điểm viết bài.
• Trong những năm gần đây Dogecoin đã hình thành một nhóm các nhà phát triển. Họ đã cùng nhau đưa ra một lộ trình để cố gắng cập nhật hệ thống công nghệ và xây dựng lại back end nhằm giúp thương nhân (merchant) thêm khả năng thanh toán bằng Dogecoin.
• Các địa chỉ hoạt động và số giao dịch hàng ngày cạnh tranh với (và thậm chí vượt qua) một số giao thức lớn hơn.
• Định giá tổng thể và sự tập trung của các holder vẫn là những vấn đề quan trọng. Ngoài ra, nhiều khả năng vẫn còn một rào cản để một cơ chế thanh toán biến động như Dogecoin có thể thực sự phù hợp với thị trường trong dài hạn.

Có thể khiến một số nhà đầu tư nghiêm túc ngạc nhiên khi meme-crypto được yêu thích trên internet hay Dogecoin (DOGE) là một trong top 10 đồng coin hàng đầu theo vốn hóa thị trường và là mạng Proof-of-work (PoW) lớn thứ hai sau Bitcoin.

Bắt đầu như một trò đùa trên internet, Dogecoin đã trở thành một joke đắt giá nhất trong lịch sử trị giá hơn 9 tỷ USD ở thời điểm hiện tại. Con số này cao hơn các giao thức “nghiêm túc” hơn như Polkadot, Avalanche, NEAR và Cosmos.

Mặc dù Dogecoin có vẻ giống như một trò đùa, nhưng DOGE thực sự là một trong những đồng coin lâu đời nhất và thường được đề cập cùng với BTC và ETH bởi các nhà đầu tư cá nhân đang cố gắng tham gia vào thị trường.

Với những người ủng hộ sâu rộng như Elon Musk, Mark Cuban và thậm chí là Vitalk Buterin, họ ủng hộ và mong muốn tìm ra một con đường để áp dụng rộng rãi token hơn trong đời sống, liệu meme có thực sự đóng bất kỳ vai trò nào trong con đường này không? Hay 9 tỷ USD giá trị vừa bị đẩy vào vào một phương tiện khác để đầu cơ?

Dogecoin là gì?

Dogecoin được tạo ra vào năm 2013 bởi các kỹ sư phần mềm Jackson Palmer và Billy Markus. Markus đã xây dựng một giao thức PoW từ nền tảng công nghệ cơ bản có nguồn gốc từ Litecoin. Ngày nay những người sáng lập không còn tham gia nữa. Trên thực tế, Palmer đã lên án Dogecoin vì trở thành tài sản đầu cơ.

Tương tự như các coin PoW khác, DOGE có phần thưởng khối tĩnh (static block reward). Bitcoin thưởng 6.25 BTC cho mỗi khối cứ sau 10 phút, Dogecoin thưởng 10,000 DOGE sau mỗi 1 phút. Mặc dù Dogecoin có lịch phát hành lạm phát, ban lãnh đạo Dogecoin có kế hoạch tiếp tục thu nhỏ đợt phát hành hàng năm theo thời gian.

Cách tiếp cận này khác với hard cap của Bitcoin có tổng 21 triệu BTC. Mặc dù không có giới hạn trên về số lượng DOGE có thể được tạo ra, nhưng tỷ lệ lạm phát đang ở mức hợp lý với trung bình khoảng 3-4% mỗi năm. Đây là tỷ lệ lạm phát tương tự như tỷ lệ lạm phát của ADA, BTC và ETH. Dogecoin blockchain có thể xử lý khoảng 30 giao dịch mỗi giây so với 5-10 giao dịch của Bitcoin hoặc 10-15 giao dịch đối với phiên bản hiện tại của Ethereum.

Kể từ khi thành lập, Dogecoin đã trải qua một lịch sử thăng trầm điên cuồng. Trong nhiều năm, DOGE có giá thấp hơn 0.1 USD và trong phần lớn thời gian đó được giao dịch với thấp hơn 1 cent.

DOGE tăng vọt vào năm 2021, tăng vốn hóa thị trường từ 1 tỷ USD lên hơn 75 tỷ USD, chủ yếu thông qua sự chú ý mà giao thức nhận được trong giai đoạn Meme stock mania vào đầu năm 2021 do GameStop và AMC dẫn đầu. Bất chấp tính chất không nghiêm túc của mình, Dogecoin đã bắt đầu được ứng dụng rộng rãi khi một số tổ chức như SpaceX, AMC, Tesla, Twitch và Dallas Mavericks bổ sung DOGE làm tùy chọn thanh toán.

Cho đến nay, trường hợp sử dụng đã nêu của Doge là một cơ chế thanh toán, nhưng hiện chủ yếu được sử dụng như một tài sản đầu cơ. Sự đầu cơ này tập trung nhiều vào cá nhân. Giao dịch đầu cơ DOGE đã chiếm hơn 60% hoạt động giao dịch trên các nền tảng phổ biến như Robinhood trong một số quý.

Bất chấp sự ra đời như một trò đùa ban đầu của mình, liệu cuối cùng DOGE có thể trở thành một cơ chế thanh toán được sử dụng rộng rãi hơn không?

Dogecoin Roadmap

Dogecoin duy trì một đội gồm 5-10 nhà phát triển cốt lõi, những người tích cực làm việc trên giao thức. Đợt tăng giá vào đầu năm 2021 đã hồi sinh cộng đồng các nhà phát triển ban đầu, những người về cơ bản đã không làm việc trong dự án trong vài năm trước đó.

Dogecoin Foundation được thành lập lại vào tháng 8 năm 2021 với các cố vấn chính như Vitalik Buterin và Elon Musk (theo ủy quyền) để giúp chỉ đạo giao thức. Trong khi Musk đặc biệt lên tiếng về tình yêu của mình với DOGE, thì sự ủng hộ của Buterin ít được công khai hơn.

Dogecoin Foundation chịu trách nhiệm tăng trưởng và phát triển hệ sinh thái cho Dogecoin. Dự án cũng hướng tới việc được chấp nhận rộng rãi hơn thông qua các trường hợp sử dụng trong thế giới thực. Dự án cũng có một lộ trình (hay như Foundation gọi là “trail map”). Foundation hình dung ra một thế giới nơi Dogecoin là một cơ chế thanh toán dễ dàng truy cập cho tất cả mọi người.

Nguồn: Dogecoin Foundation

Phần lớn nhất của lộ trình đã được thực hiện cho đến nay là xây dựng cơ sở hạ tầng thanh toán để tiếp cận nhiều người dùng cuối hơn. Phần quan trọng nhất của stack này là Gigawallet. Gigawallet cung cấp cho các nhà phát triển một ví và API thanh toán dễ sử dụng để tương tác với Dogecoin blockchain và thêm thanh toán Dogecoin vào nền tảng của họ.

Điều này cho phép họ tạo front-end và back-end để tương tác với Dogecoin. Các nhà cung cấp sẽ kết nối với GigaWallet thông qua DogeConnect SDK mà họ chạy cục bộ. Sau đó, các cửa hàng trực tuyến, sàn giao dịch và nền tảng truyền thông xã hội có thể cho phép người dùng giao dịch bằng Dogecoin nhờ thiết lập mới này.

Nguồn: Dogecoin Github

Nhìn chung, lộ trình chủ yếu tập trung vào việc mở rộng cơ sở hạ tầng nhằm giúp Dogecoin trở thành một giải pháp thanh toán mạnh mẽ hơn. Team không có kế hoạch bổ sung chức năng smart contract. Team tuyên bố rõ ràng mục tiêu là trở thành một loại tiền tệ và sẽ chỉ là một loại tiền tệ.

Tiến trình thực hiện toàn bộ lộ trình không rõ ràng nhưng các nhà phát triển dường như đang có tiến triển tốt. Bản nâng cấp mới cho DOGE để sửa các lỗ hổng tiềm ẩn và nâng cao chức năng của ví sẽ được phát hành trong tháng 7 năm 2022. Vì vậy, có vẻ như team có kế hoạch giúp Dogecoin không còn chỉ là một meme dễ thương. Vậy còn các nguyên tắc cơ bản thực tế của blockchain thì như thế nào?

Các yếu tố cơ bản của Dogecoin

Hoạt động khai thác

Hoạt động khai thác, được hỗ trợ bởi tỷ lệ băm (hash rate), là một số liệu quan trọng để xác định sức mạnh và tính bảo mật của một blockchain, số này càng cao càng tốt. Như đã đề cập trong phần khai thác, không phải tất cả phần cứng cần thiết để khai thác các loại crypto khác nhau đều giống nhau.

Mặc dù thực tế Bitcoin và Dogecoin đều là tài sản PoW, Dogecoin có một thuật toán băm (hashing algorithm) cơ sở khác với BTC (Scrypt so với SHA-256), nghĩa là thiết bị khai thác không thể tương tác. Chạy Scrypt ít tốn năng lượng hơn so với Bitcoin.

Các thợ đào thích khai thác DOGE vì DOGE có thể được “merge mined” với Litecoin. Nghĩa là các thợ đào có thể khai thác cả hai loại crypto cùng lúc. Khuyến khích bổ sung này cung cấp thêm tính bảo mật cho mạng. Do đó, tỷ lệ băm đã có xu hướng tăng dần kể từ tháng 1 năm 2020.

Khối lượng giao dịch

Khối lượng giao dịch Dogecoin đã giảm hơn 90% kể từ thời kỳ đỉnh cao của meme coin mania. Nếu không tính khoảng thời gian đặc biệt đó thì khối lượng giao dịch của DOGE đã tăng gần đây mặc dù thị trường chung đang trong thời kỳ giá giảm. Giao dịch tăng 30% so với đầu quý 2.

Để so sánh, ETH, SOL, ADA, ALGO và các token khác đều mất 20% khối lượng giao dịch trở lên. Trung bình khoảng 30,000 DOGE được giao dịch hàng ngày. DOGE xử lý trung bình khoảng 100 triệu USD (một con số không nhỏ) mỗi ngày qua kênh thanh toán của mình. Trong một số ngày, khối lượng giao dịch đã vượt 1 tỷ USD.

Số địa chỉ đang hoạt động

Số địa chỉ đang hoạt động đạt mức cao nhất vào tháng 3 năm 2021 trước khi giảm xuống. Tuy nhiên, vẫn có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2022, với số lượng địa chỉ hoạt động tăng 11% so với đầu năm vào cuối quý 2. Khoảng 60,000 địa chỉ tương tác với blockchain mỗi ngày. Dogecoin đi ngược lại xu hướng suy giảm hoạt động của người dùng mà hầu như tất cả các giao thức lớn khác đã gặp phải.

Mặc dù mức độ hoạt động này thấp hơn so với 300,000-500,000 địa chỉ sử dụng Bitcoin hoặc Ethereum hàng ngày, nhưng vẫn cao hơn các mạng như Avalanche (50,000 người dùng hoạt động hàng ngày) hay Algorand (40,000 người dùng hoạt động hàng ngày) và gần tương đương với Cardano.

Nguồn: Kraken

Số liệu thống kê về holder

Có hơn 4 triệu địa chỉ nắm giữ Dogecoin, với ít nhất 95% trong số đó nắm giữ dưới 1,000 DOGE. Việc nắm giữ DOGE tập trung rất nhiều vào tay một số ít người dùng. 1% địa chỉ hàng đầu kiểm soát khoảng 95% nguồn cung đang hoạt động. 100 địa chỉ hàng đầu kiểm soát hơn 65%. Hai ví kiểm soát 25% nguồn cung.

Mức độ tập trung này khá đáng quan ngại, đặc biệt vì Dogecoin đã xuất hiện từ rất lâu. Các token có xu hướng được phân bổ rộng rãi hơn theo thời gian khi nhiều cá nhân sử dụng mạng hơn và token được phân bổ rộng rãi cho nhiều đối tượng từ số ít holder tập trung ban đầu. Điều này đã không xảy ra với Doge cho đến thời điểm hiện tại.

Công nghệ node và sự tập trung

Ở cấp độ cơ sở hạ tầng, Dogecoin blockchain có khoảng 1,000 node đang chạy một hệ thống xử lý khách (client implementation) có tên là Shibetoshi. Con số này khá nhỏ khi so với hơn 3,000 node của Cardano, khoảng hơn 7,000 node của BTC, hơn 10,000 node của ETH. Hầu hết các giao thức khác cũng có nhiều hệ thống xử lý máy khách, tăng cường độ mạnh mẽ của mạng nếu một phần của mạng bị lỗi hoặc có một bug nghiêm trọng.

Các hệ thống xử lý máy khách mà DOGE node chạy trên cũng rất hạn chế. Nhiều node đã bật tường lửa để chỉ cho phép các kết nối đầu ra tới blockchain, tạo ra các vấn đề trong việc đồng bộ hóa với blockchain.

Doanh thu và Phí giao dịch Dogecoin

Phí trên Dogecoin khá rẻ, trung bình khoảng 2 cent cho mỗi giao dịch. Dogecoin có kế hoạch giảm phí xuống thấp hơn 100 lần.

Nhìn chung, tổng doanh thu mỗi ngày khá nhỏ chỉ ở mức vài nghìn USD. Doanh thu phí đạt gần 300 nghìn USD trong ngày có khối lượng giao dịch lớn nhất, con số này nhiều hơn các giao thức lớn hơn như Cardano từng có vào ngày cao điểm. Tổng doanh thu tổng thể trong suốt thời gian tồn tại của giao thức đạt khoảng 1.5 tỷ USD.

Mức doanh thu hàng ngày này giúp Dogecoin được định giá cao hơn nhiều so với các giao thức khác dựa trên các chỉ số định giá truyền thống như chỉ số giá trên doanh thu (Price to Sales).

Hoạt động của các nhà phát triển

Cơ sở nhà phát triển của DOGE khá tập trung (chỉ từ 5-10 cộng tác viên ở cùng một thời điểm) và hoạt động của nhà phát triển đã chậm lại đáng kể trong Quý 1 năm 2022 trước khi tăng trở lại vào Quý 2. Kênh truyền thông xã hội chính thức dành cho các nhà phát triển, với hơn 500 nghìn người theo dõi, chỉ đăng thông tin mới vài tháng một lần. Dòng tweet cuối cùng trước thời điểm giữa tháng 7 là vào tháng hai.

Santiment theo dõi hoạt động của nhà phát triển dựa trên tần suất họ cam kết code mới với codebase công khai trên Github. Mức tăng đột biến trong Quý 2 có thể là do đợt nâng cấp code chính được lên lịch cho tháng này. Điều quan trọng là phải theo dõi xem mức độ hoạt động này có thể được duy trì trong tương lai hay không.

Mặc dù với sự đột biến trong hoạt động tăng này của Dogecoin, nhưng con số này vẫn thấp hơn nhiều so với hoạt động phát triển của các giao thức khác: Ethereum (khoảng 10 lần), Bitcoin (khoảng 4-5 lần) và Cardano (khoảng 10 lần).

DOGE đang tìm cách thu hút nhiều nhà phát triển hơn bằng cách làm cho back end của nền tảng hoạt động dễ dàng hơn. DOGE đang ra mắt Libdogecoin, một thư viện mã (coding library) để giúp các nhà phát triển xây dựng sản phẩm nhanh hơn. Thư viện sẽ xây dựng một Dogecoin Standard đơn giản để các nhà phát triển tận dụng. Cho đến nay, cách tiếp cận này vẫn chưa thu hút thêm bất kỳ thành viên nào cho đội ngũ cốt lõi.

Nguồn: Dogecoin Foundation

Hoạt động xã hội

Mặc dù không để phân định rõ ràng như các dữ liệu khác mà chúng ta đã xem xét, nhưng tình cảm xã hội (social sentiment) là một phần quan trọng trong câu chuyện của DOGE. Nhiều hơn hầu hết các coin khác. Như chúng ta đã thấy, giá trị chắc chắn không bắt nguồn từ doanh thu của DOGE.

Hoạt động xã hội trên cộng đồng 2 triệu của Dogecoin holder trên Reddit đã giảm từ hơn 12,000 người dùng hoạt động hàng ngày vào năm ngoái xuống dưới 1,000 người ở thời điểm hiện tại. Tổng số subscriber mới cho bảng tin cũng gần như không đổi vào năm 2022. Sức lan truyền trên các nền tảng khác dường như cũng đang giảm sút.

Nguồn: Santiment

Đánh giá Dogecoin

Dogecoin đang có nhiều người quan tâm hơn so với hầu hết những người chỉ trích. Về cơ bản, Dogecoin nhanh và rẻ hơn so với các blockchain gốc khác như Bitcoin hay Ethereum. Khối lượng giao dịch và địa chỉ hoạt động cạnh tranh với các giao thức lớn hơn nhiều. Tuy nhiên, doanh thu tổng thể và việc sử dụng token thực tế vẫn tách rời khỏi vốn hóa thị trường.

Mặc dù rất đáng khen ngợi khi nhóm phát triển đang cố gắng cải thiện giao thức, việc cập nhật các vấn đề công nghệ cũ và sự tập trung nhỏ của các thành viên team phát triển (những người có thể thực hiện các cải tiến), có thể khiến những vấn đề này không thể vượt qua được. Có một vấn đề thực sự về sự tập trung của holder, điều này dường như đang trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Trường hợp sử dụng đã nêu của Dogecoin là một phương tiện trao đổi. Nghĩa là giống như các cơ chế thanh toán khác, bạn cần có niềm tin vào tổ chức phát hành cơ sở. Chỉ khi có rất nhiều người có niềm tin tuyệt đối vào internet coin có hình Shibu Inu hoặc những người quản trị của dự án.

Thật khó để tin rằng công chúng quan tâm đến việc sử dụng Dogecoin làm cơ chế thanh toán. Chắc chắn có thể bạn chỉ mới mua một chiếc bánh sandwich với fake internet dog token, nhưng có thể bạn sẽ không bỏ tiền tiết kiệm của mình vào chỗ đó. Cụ thể là do sự biến động liên quan; một vấn đề mà Bitcoin cũng gặp phải khi muốn trở thành cơ chế thanh toán và lưu trữ giá trị.

Vốn hóa thị trường của Dogecoin chắc chắn không phải là một trò đùa nhưng đó là triển vọng dài hạn có thể sẽ tiếp tục.

Kết luận Dogecoin

Dogecoin có thể không đạt mức 1 USD cho mỗi token như nhiều người bơm thổi giá trên các phương tiện truyền thông xã hội. Tuy nhiên, nếu những người ủng hộ lớn tiếp tục marketing cho Dogecoin và lộ trình phát triển mang lại kết quả tốt thì vẫn có khả năng chúng ta sẽ thấy việc áp dụng Dogecoin rộng rãi hơn như một cơ chế thanh toán.

Tuy nhiên, viễn cảnh có nhiều khả năng xảy ra hơn là trong đợt tăng giá tiếp theo của crypto chúng ta sẽ thấy Dogecoin có một đợt bơm giá đầu cơ khác. Dogecoin có xu hướng dẫn đầu trong sự cuồng nhiệt của thị trường crypto nói chung, bằng chứng là vào đầu năm 2021, meme stock đã cực kỳ sôi động, cuồng nhiệt và đỉnh điểm là vào cuối năm 2021 cho chu kỳ crypto này.

Dù vậy cũng không loại trừ khả năng Dogecoin có thể chỉ là một công cụ để đầu cơ và chỉ có thể đầu cơ, ở thời điểm hiện tại và trong tương lai.

Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Doge: A Fundamental Analysis of the Worlds Most Expensive Running Joke” của tác giả Tom Dunleavy; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.

—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin