Tiêu điểm

• Các blockchain truyền thống không hiệu quả trong việc lưu trữ dữ liệu đang tăng trưởng liên tục, khiến chúng ngày càng phình to (bloat), việc này ảnh hưởng tiêu cực đến tính phi tập trung của mạng vì ngày càng ít người dùng có thể tham gia vào quá trình xác thực chain.
• Mina Protocol là một blockchain layer-1 thế hệ mới giải quyết vấn đề về tình trạng bloat. Mina giữ một kích thước nhỏ cố định khoảng 11 kB nhờ sức mạnh của zk-SNARKs. Ngoài tính phi tập trung, zk-SNARK còn làm cho Mina trở nên riêng tư và hiệu quả hơn các chain khác.
• Các blockchain thế hệ mới khác đã được tối ưu hóa cho khả năng mở rộng trong blockchain trilemma (ba vấn đề cốt lõi mà nhà phát triển phải đối mặt khi tạo blockchain), ảnh hưởng đến quá trình phi tập trung; Mina ưu tiên tính phi tập trung trước. Về mặt lý thuyết, bất kỳ điện thoại thông minh hoặc trình duyệt nào cũng có thể chạy một full node trên Mina.
• Tuy nhiên, nhiều tính năng đột phá của Mina vẫn đang được phát triển. Với một roadmap đầy tham vọng, khả năng thực hiện của đội ngũ sẽ quyết định sự thành công của giao thức.

Theo blockchain trilemma, những cải tiến ở bất kỳ một trong ba mục tiêu của blockchain: khả năng mở rộng, phi tập trung và bảo mật, đều phải đánh đổi cho hai mục tiêu còn lại.

Khi công nghệ blockchain đã được cải thiện trong những năm qua, thế hệ blockchain mới nhất đã đạt được một số thành công trong việc khắc phục trilemma. Các dự án đã tập trung vào khả năng mở rộng, cải thiện thông lượng lớn hơn đến vài bậc, nhưng đã đánh đổi sự phi trung và bảo mật.

Ví dụ: Solana có thông lượng giao dịch gấp 1.000 lần Ethereum nhưng yêu cầu các validator phải sử dụng phần cứng có cấu hình mạnh (industrial-grade hardware) và bắt buộc phải nâng cấp phần cứng một cách nhất quán. Điều này cản trở sự phi tập trung vì một cộng đồng rộng lớn bị loại khỏi việc tham gia vào quá trình xác thực chain.

Thế hệ blockchain cũ hơn như Bitcoin và Ethereum tiếp tục bị ảnh hưởng bởi khả năng mở rộng thấp vì chúng ưu tiên sự phi tập trung.

Tuy nhiên, tính phi tập trung của các blockchain này cũng đang chịu áp lực vì kích thước của chúng hiện đã vượt quá hàng trăm gigabyte, vì vậy nâng cao các yêu cầu để chạy một full node. Sau đó, trách nhiệm được chuyển sang những dự án tâm huyết, có đủ khả năng dành các nguồn lực đáng kể cho mục đích tốt đẹp của sự phi tập trung.

Trong bài “The Limits to Blockchain Scalability” (Những hạn chế đối với khả năng mở rộng của Blockchain) trên trang blog, Vitalik Buterin cảnh báo rằng không nên tăng đáng kể các thông số của blockchain để đáp ứng nhu cầu về block spaces vì nó có thể dẫn đến việc “tập trung quá mức” nếu người dùng bình thường không thể chạy một node.

Mina Protocol là gì?

Mina Protocol hiện hoạt động như một payment chain (blockchain dùng cho việc thanh toán) và đã hoàn thành lễ kỷ niệm ra mắt mainnet đầu tiên vào ngày 23 tháng 3 năm 2022. Các hợp đồng thông minh, được gọi là zkApps, nằm trong roadmap cho Quý 2 năm 2022.

Đầu tháng ba, họ đã huy động được 92 triệu USD từ các quỹ marquee (quỹ đầu tư hàng đầu) chẳng hạn như Three Arrows Capital và FTX Ventures để thực hiện sứ mệnh xây dựng một layer bảo mật và riêng tư cho Web3.

Trong khi các layer-1 khác gần đây đã tối đa hóa khả năng mở rộng, thì Mina protocol đã chọn tối đa hóa sự phi tập trung. Là một blockchain gọn nhẹ, Mina sử dụng recursive (đệ quy) trong cryptography để giữ phiên bản có thể xác minh của blockchain được giới hạn ở kích thước cố định khoảng 11kB, so với petabytes của layer-1 như Solana.

Không giống như các blockchain layer-1 khác phát triển với mỗi block được thêm vào, Mina có thể duy trì một kích thước cố định bằng cách sử dụng một loạt các self-referencing cryptographic proof (proof tự tham chiếu trong cryptography).

Có thể coi quá trình recursive trong cryptography của Mina như việc chụp ảnh blockchain. Bất cứ khi nào một block mới được thêm vào, một ảnh sẽ được chụp về block mới với blockchain hiện có, giới hạn kích thước của blockchain chỉ trong một bức ảnh trong khi vẫn giữ tất cả thông tin từ genesis block (block đầu tiên).

Với phần giới thiệu trên, báo cáo này sẽ đi sâu hơn vào vấn đề bloat đang hoành hành trong các blockchain truyền thống và cách Mina sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết vấn đề, đồng thời, dư án cung cấp một blockchain riêng tư, phi tập trung và hiệu quả hơn.

Báo cáo khám phá cách lựa chọn thiết kế của Mina và những thành phần tham gia chính cho phép dự án hoạt động như một blockchain gọn nhẹ với sự hỗ trợ từ token gốc là MINA. Cuối cùng, báo cáo thảo luận về tương lai của Mina, roadmap của sản phẩm và những gì đội ngũ đang xây dựng để đạt được sứ mệnh cao cả.

Tình trạng Bloat

“Tình trạng bloat của blockchain sẽ làm tăng chi phí đồng bộ hóa các full node cho đến khi hầu hết người dùng không thể xác thực được, sau đó degrade (hạ cấp) thành một hệ thống trusted (cần tin cậy). Đó là lý do tại sao có một giới hạn kích thước block nghiêm ngặt là rất quan trọng.” – Hasu, Lãnh đạo chiến lược tại Flashbots.

Tình trạng bloat là do vấn đề lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng được tạo ra bởi các blockchain với sự tăng trưởng trong các giao dịch, tài khoản, token, hợp đồng và thông tin khác. Để trạng thái hiện tại trở nên trustless, mọi full node trong blockchain phải lưu trữ lịch sử của mọi địa chỉ được sử dụng, mọi token được giao dịch, mọi NFT được mint và bất kỳ giao dịch nào khác từ genesis block.

Trong khi các blockchain cũ hơn gặp tình trạng bloat do lịch sử lâu dài thì các blockchain mới hơn phải đối mặt với những vấn đề tương tự do thông lượng cao. Ví dụ: client (máy khách) nổi tiếng nhất của Ethereum, Geth, có kích thước khoảng 600 GB, với khoảng 11 GB được thêm vào mỗi tuần.

Mặc dù về mặt lý thuyết, nó vẫn có thể chạy trên phần cứng thiết bị của client vì tình trạng kích thước không ngừng tăng lên, client có thể không khả thi trong tương lai. Ethereum có kế hoạch giải quyết vấn đề về tình trạng kích thước trong một bộ nâng cấp sau này có tên là “The Purge”.

Mặt khác, Solana, một blockchain hiệu suất cao, tạo ra dữ liệu với tốc độ 1 GB mỗi giây hay 4 PB mỗi năm. Ban đầu họ đã lên kế hoạch sử dụng một bộ “Archievers” để duy trì hồ sơ lịch sử của các giao dịch trong khi các node sẽ chỉ lưu trữ dữ liệu trong vài ngày. Sau đó, họ đã loại bỏ dự án này với kế hoạch sử dụng permaweb của Arweave để lưu trữ dữ liệu sổ cái.

Tuy nhiên, Arweave hiện chỉ lưu giữ 52 TB dữ liệu, vì vậy sẽ cần phải mở rộng quy mô đáng kể để đáp ứng nhu cầu từ Solana.

Solana hiện không có giải pháp phi tập trung để lưu trữ lịch sử giao dịch, và sử dụng Big Table của Google làm giải pháp lưu trữ trong thời gian chờ đợi.

Mina giải quyết vấn đề này.

Mina vẫn giữ một kích thước nhỏ và cố định thông qua cryptography ưa thích được gọi là recursive zk-SNARK, viết tắt của “zero-knowledge succinct non-interactive argument of knowledge”.

Recursive zk-SNARKs

Zero-Knowledge (zk)

Zero-knowledge proofs là một cách để chứng minh điều mà verifier (trình xác minh) không biết thông tin nào khác ngoài việc câu lệnh đó là đúng. Sẽ dễ hiểu hơn qua một ví dụ.

Hãy tưởng tượng bạn đang tham gia một gameshow, có một phần thưởng ẩn sau một trong hàng nghìn cánh cửa trước mặt bạn. Để tìm giải thưởng, chiến lược tốt nhất là lần lượt mở từng cánh cửa. Nếu sau đó bạn muốn chứng minh với ai đó rằng bạn biết giải thưởng ở đâu, bạn có thể cho họ biết số cửa và họ có thể tự xác minh.

Đây sẽ là bằng chứng đơn giản rằng bạn có câu trả lời, nhưng điều quan trọng là việc chia sẻ đáp án với người xác minh. Tuy nhiên, nếu bạn bịt mắt và xoay tròn họ trước khi đưa đến cánh cửa có phần thưởng, bạn vẫn có thể chứng minh rằng bạn biết giải thưởng ở đâu mà không cần chia sẻ số cửa. Đây là zero-knowledge proof. Nó xác nhận rằng bạn-người chứng minh (prover), biết đáp án mà không cần tiết lộ cho người xác minh.

Điều đáng chú ý là cũng có sự bất cân xứng trong công việc. Số lượng công việc mà người chứng minh thực hiện để tìm ra câu trả lời nhiều hơn so với việc người xác minh thực hiện để kiểm tra xem đáp án có đúng không. Người chứng minh phải tìm kiếm từng cánh cửa cho đến khi tìm được đáp án đúng, trong khi người xác minh chỉ cần kiểm tra một cánh cửa.

Succinct Non-Interactive Arguments of Knowledge (SNARK)

SNARKs là một loại zero-knowledge proof. Được gọi là succinct vì chúng nhỏ và dễ xác minh. Một SNARK proof khoảng 7 kB trên Mina và việc xác minh chỉ cần 200 mili giây.

Trong khi một số zk proof có thể yêu cầu trao đổi thông tin qua lại giữa prover và verifier, thì non-interactive proof có thể xác thực bởi verifier mà không cần tương tác nhiều hơn với prover.

Arguments là một hình thức của proof. Trong cryptography, các proof chỉ có thể được tạo ra từ các câu lệnh hợp lệ, trong khi các invalid argument proof có thể được tạo ra bằng cách sử dụng khả năng tính toán vượt trội. Tuy nhiên, đó chỉ là sự khác biệt về mặt lý thuyết, trên thực tế, chúng ta có thể coi arguments giống như proofs.

Knowledge đề cập đến việc prover có câu trả lời. Trong ví dụ trên, prover không chỉ chứng minh rằng có một giải thưởng, mà chúng còn biết rằng nó đang ở phía sau cánh cửa nào.

Do đó, SNARKs là proofs of knowledge nhỏ, dễ xác minh mà không cần sự truyền tin qua lại giữa prover và verifier.

Recursive

Cuối cùng, Mina sử dụng một loại zk-SNARK được gọi là Pickles có thể tham chiếu bằng cách sử dụng recursive (đệ qui), do đó tạo ra proofs of proofs và giữ cho blockchain có kích thước cố định. Một thuộc tính bổ sung của Pickles là không giống như các SNARK khác, nó không yêu cầu trusted setup (thiết lập cần tin cậy).

Trusted setup được coi là ít cần thiết hơn vì người dùng trong tương lai phải tin tưởng rằng thiết lập ban đầu đã được thực hiện một cách công bằng với các biện pháp kiểm soát thích hợp.

Mina và zk-SNARKs

Với sự trợ giúp của zk-SNARKs, Mina có thể có một phiên bản blockchain có kích thước nhỏ và cố định. Bất cứ khi nào một block mới được thêm vào, một zk-SNARK mới chứa zk-SNARK của block trước đó phải được tạo ra để chứng minh nó hợp lệ. SNARK này chỉ có thể được tạo nếu dữ liệu của block là chính xác.

Do đó, SNARK chứng minh rằng block hiện tại là hợp lệ và tham chiếu SNARK của block trước đó đã chứng minh rằng block đó hợp lệ. Bằng cách này, toàn bộ trạng thái của blockchain có thể được xác nhận chỉ bằng cách xác minh SNARK hiện tại vì nó phải được tạo ở phần đầu của một loạt SNARKs hợp lệ từ genesis block.

Tuy nhiên, một cryptographic proof không đủ để chạy một full node. Chỉ riêng lẻ một proof sẽ không cho phép node thực hiện các chức năng thiết yếu vì nó không cung cấp thông tin rõ ràng, chẳng hạn như số dư tài khoản. Ngoài ra, một node cần thêm bốn phần thông tin để hoạt động.

Đầu tiên là trạng thái giao thức chứa cấu trúc dữ liệu được hash, bao gồm cả sổ cái. Thứ hai là khóa xác minh cho SNARK proof và trạng thái giao thức. Tiếp theo, một node cũng phải lưu trữ thông tin tài khoản và đường dẫn Merkle khớp với giao thức để đảm bảo thông tin tài khoản là chính xác và gắn liền với trạng thái giao thức hiện tại một cách trustless.

Trong khi tài liệu marketing của Mina tuyên bố rằng kích thước blockchain khoảng 22 kB, nhưng với những cải tiến trong công nghệ, nó sẽ chỉ khoảng 11 kB.

Có thật sự là 11 kB?

Điều này không hoàn toàn và không phải trong hiện tại. Vì nếu một node không có lịch sử giao dịch đầy đủ, nó không thể tham gia vào việc đồng thuận, vì vậy được gọi là non-consensus node (node không đồng thuận). Tuy nhiên, nó mạnh hơn nhiều so với một light node của blockchain truyền thống vì nó hoạt động mà không cần sự tin cậy. Nó có thể xác minh độc lập dữ liệu blockchain, kiểm tra số dư tài khoản và thực hiện các giao dịch.

Về mặt này, nó tương tự như một full non-mining node trên Bitcoin hoặc Ethereum. Một điều khác cần lưu ý là các non-consensus node hiện chưa hoạt động, chúng đang được phát triển bởi các đội ngũ hỗ trợ Mina Protocol.

Những lợi ích của zk-SNARKs

Việc Mina triển khai zk-SNARKs giúp họ trở thành một giải pháp thay thế hấp dẫn với những lợi ích độc đáo so với các blockchain truyền thống.

Những cải tiến về tính phi tập trung

Việc khởi chạy một non-consensus node chỉ yêu cầu một lượng nhỏ không gian ổ đĩa và công suất tính toán. Trong khi các blockchain khác gặp phải tình trạng bloat và có thể yêu cầu phần cứng có cấu hình mạnh mẽ để chạy các full node, các non-consensus node của Mina sẽ chạy trên điện thoại thông minh hoặc trình duyệt. Mọi người dùng sẽ có thể khởi chạy node của riêng họ, cải thiện đáng kể khả năng phi tập trung.

Lý tưởng của blockchain ngoài quyền tự quản (self-custody) là quyền tự xác minh và Mina là blockchain duy nhất cho phép điều đó.

Lượng công việc không đồng đều

Đối với các blockchain truyền thống, tất cả node phải thực thi mọi giao dịch một cách độc lập, dẫn đến lãng phí tài nguyên máy tính và chi phí giao dịch cao hơn. Việc xác minh giao dịch bằng zero-knowledge proof thì ít tốn tài nguyên hơn nhiều so với việc tự thực thi giao dịch.

Đây là tiền đề của zk-rollups trên Ethereum mà Buterin coi là phần quan trọng nhất trong hành trình mở rộng quy mô Ethereum. Tuy nhiên, Mina lại đưa zero-knowledge proofs vào thiết kế giao thức của họ.

Bảo mật

Các zero-knowledge proof hỗ trợ bảo mật bằng cách không để rò rỉ bất kỳ thông tin không cần thiết nào. Zk-proof của blockchain Mina chỉ chứng minh trạng thái là hợp lệ mà không hiển thị các tài khoản tương tác. Ngay cả các consensus node của Mina cũng chỉ lưu giữ lịch sử của 290 block gần đây nhất.

Sự đồng thuận

Mina sử dụng một cơ chế đồng thuận được gọi là Ouroboros Samasika, một phiên bản được chỉnh sửa từ cơ chế đồng thuận Ouroboros của Cardano. Ouroboros Samasika có một đặc tính được bổ sung để phù hợp với blockchain gọn nhẹ là không lưu giữ toàn bộ lịch sử giao dịch.

Giống như các chain proof-of-stake khác, xác suất được chọn làm block producer phụ thuộc vào số lượng Mina được stake của một node so với tổng số lượng stake. Giống như Cardano, Mina không yêu cầu các node khóa ngân quỹ, cũng như cắt giảm ngân quỹ cho mạng lưới. Mạng sẽ ngừng phân phối phần thưởng cho các node ngoại tuyến hoặc có hành vi xấu.

Mạng không biết cũng như không thông báo về block producer tiếp theo và nhiều block producer có thể đủ điều kiện. Sự không rõ ràng này làm tăng thêm tính bảo mật của giao thức bằng cách tạo ra một lớp bảo vệ tự nhiên chống lại các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (denial-of-service) chống lại các block producer.

Nhược điểm là đôi khi tạo ra những đợt fork ngắn hạn. Nếu nhiều block producer tạo ra các block hợp lệ khác nhau, thì block producer tiếp theo tuân thủ các quy tắc đồng thuận tiêu chuẩn và xây dựng ở phần đầu chain dài nhất.

Nếu chỉ có các chain có cùng độ dài, thì các block producer sẽ xây dựng ở phần đầu chain được nhìn thấy đầu tiên hoặc thay thế nó nếu một chain khác có output (dữ liệu suất) từ hàm số ngẫu nhiên với khả năng xác minh cao hơn.

Lựa chọn thiết kế này cho thấy rằng Mina có tính xác suất. Với 90% lượng stake và block time là 4 phút, Mina đạt 99,9% về thời gian hoàn tất giao dịch trong 15 block, tức là 60 phút. Thời gian này lâu hơn nhiều so với một số blockchain mới khác như Solana và Avalanche mất vài giây để hoàn tất giao dịch.

Quá trình giao dịch

Có hai thành phần quan trọng trong quá trình thực thi giao dịch đối với Mina: block producers và SNARKers. Các block producer tương tự như các validator của các chain proof-of-stake khác. Họ được chọn ngẫu nhiên để tạo ra một block dựa trên tỷ lệ phần trăm số lượng stake so với tổng số lượng stake.

SNARKers hay SNARK workers tạo ra SNARK proofs của các giao dịch riêng lẻ trong blockchain. Để hiểu rõ hơn về vai trò của họ, hãy xem chu kỳ hoạt động của một giao dịch trên Mina.

1. Đầu tiên, để thực thi một giao dịch, người dùng truyền thông tin đó lên mạng cùng với thông tin về khoản phí mà họ sẵn sàng trả, được thu thập trong mempool (bể chứa bộ nhớ) của giao dịch.
2. SNARKers liên tục làm việc một cách độc lập để cung cấp SNARK proofs của các giao dịch này để chúng có thể được đưa vào block.
3. Khi block producer được chọn, họ xếp hàng các giao dịch có lợi nhất với mức phí cao nhất từ ​​các giao dịch có sẵn trong mempool. Tuy nhiên, các block producer cũng phải thêm SNARK proofs về số lượng giao dịch bằng nhau khi họ đang thêm giao dịch vào hàng chờ. Họ có thể tự sản xuất SNARK proofs hoặc mua SNARK proofs từ SNARKers.
4. SNARKers cạnh tranh với nhau để cung cấp SNARK proof với chi phí thấp nhất. Theo Mina Explorer, hơn 100 block cuối cùng, tất cả SNARK proofs đều được SNARKers cung cấp miễn phí. SNARKers sau đó có thể được trợ cấp bởi các ưu đãi trong giao thức như mining (khai thác), được gọi là SNARK mining.
5. Sau đó, block producer cập nhật hàng chờ, hàng chờ này giữ kích thước không đổi vì số lượng giao dịch mới chưa được unSNARK bằng số lượng giao dịch bị xóa sau khi được SNARK.
6. Block producer tiếp theo bao gồm các giao dịch đã SNARK trong block và cập nhật zk-SNARK proof về trạng thái giao thức.
7. Block mới và SNARK proof được lan truyền trên toàn mạng và được xác nhận bởi các node khác.

Nguồn: Whitepaper của Mina Protocol

Khả năng chống kiểm duyệt

Mina sử dụng phí thị trường và tương tự như Bitcoin ở chỗ mỗi giao dịch sẽ đợi trong mempool cho đến khi được các block producer thêm vào. Thông thường, người dùng có thể đảm bảo rằng các block producer thêm giao dịch của họ vào blockchain bằng cách trả một khoản phí đủ cao hoặc chờ đợi đủ lâu.

Để một giao dịch được kiểm duyệt, tất cả SNARKer sẽ phải từ chối xuất trình SNARK proof hoặc tất cả các block producer sẽ phải từ chối thêm giao dịch đã SNARK vào một block. Với Ouroboros, chúng ta có thể cho rằng mạng có tính phi tập trung và các block producer không thông đồng với nhau.

Việc thông đồng giữa tất cả các SNARKer là cực kỳ khó. Đầu tiên, không có rào cản gia nhập nào đối với bất kỳ ai để SNARK một giao dịch. Vì chi phí SNARKing rất nhỏ, nên bất kỳ ai cũng có thể sản xuất SNARK proof cho một giao dịch và kiếm được phí SNARKing. Ngay cả với phí giao dịch thấp, block producer vẫn có thể có lợi khi đưa giao dịch đã SNARK vào một block.

Thống kê mạng

Mina là một blockchain tương đối mới với kiến ​​trúc độc đáo. Do đó, chỉ một lượng dữ liệu giới hạn có sẵn, liên quan đến mạng và việc áp dụng mạng. Chúng tôi đã tổng hợp thông tin sau đây từ các explorer (trình khám phá) và dashboard (trang tổng quan) có sẵn.

Về lý thuyết, thông lượng của Mina là một giao dịch mỗi giây. Rõ ràng, Mina không cạnh tranh với các blockchain mới hơn khác về khối lượng thông lượng. Thay vì chỉ so sánh các blockchain về thông lượng, Mina cố gắng cạnh tranh ở mức độ toàn diện hơn về scale per unit of decentralization (khả năng mở rộng trên mỗi đơn vị phân quyền), còn gọi là ScaDe.

Bề mặt ScaDe là hệ quả của blockchain trilemma, cho thấy rằng lượng thông lượng của một blockchain tỷ lệ nghịch với số lượng các full node. Bởi vì Mina nhằm mục đích tối đa hóa tính phi tập trung mà không có giới hạn lý thuyết về số lượng nodes, chúng hoạt động bên ngoài bề mặt ScaDe.

Token MINA

Là token gốc của blockchain, MINA được sử dụng để thanh toán phí giao dịch và khuyến khích tham gia vào quá trình đồng thuận thông qua block rewards (phần thưởng cho mỗi block). Hiện tại, quy trình quản trị không biểu quyết dựa trên token, cho dù là on-chain hay trên diễn đàn, mặc dù đã có kế hoạch cho việc này.

MINA là một token lạm phát với tỉ lệ ban đầu là 12%, sẽ giảm xuống còn 7% sau bốn năm kể từ khi ra mắt mainnet. Lạm phát được cố định và lợi nhuận stake thay đổi theo tỷ lệ tham gia stake. Mặc dù lạm phát có vẻ cao, nhưng sẽ giúp giữ cho chain an toàn vì khuyến khích tham gia stake.

Có nhiều cách để xem xét nguồn cung token MINA, chẳng hạn như nguồn cung đang lưu hành loại trừ các token bị khóa hoặc nguồn cung bị pha loãng hoàn toàn bao gồm token bị khóa. Cách đơn giản và chính xác nhất là thông qua nguồn cung cho việc stake. MINA có tổng nguồn cung ban đầu là 1 tỷ token, trong đó 806 triệu token có sẵn để stake khi ra mắt.

Hầu hết các token này đã bị khóa để bán nhưng vẫn có sẵn để stake, nhờ đó kiếm được block rewards. 194 triệu token còn lại của nguồn cung ban đầu đang được phân phối cho cộng đồng theo thời gian dưới dạng supercharged rewards (phần thưởng tăng cường), phần thưởng cho khai thác SNARK và tài trợ hệ sinh thái.

Nguồn: Mina Protocol

Hệ sinh thái Mina đã huy động được tổng cộng 140 triệu USD, với mức huy động mới nhất vào tháng 3 năm 2022 là 92 triệu USD. Backers (người ủng hộ) của Mina là một số quỹ mạo hiểm nổi tiếng hàng đầu như FTX Ventures, Three Arrows Capital, Paradigm, Coinbase Ventures, Polychain Capital, Electric Capital và Multicoin Capital.

Vòng bán cho cộng đồng cũng cho thấy sự quan tâm lớn của nhà đầu tư, buộc Coinlist phải giảm giới hạn mua tối đa cho mỗi nhà đầu tư từ 1.000 USD xuống 500 USD.

Supercharged Rewards

Gần đây, Looks Rare đã thất bại trong cơ chế phần thưởng stake. Tương tự như Mina, những người tham gia stake nắm giữ các token bị khóa không phải là một phần của nguồn cung đang lưu hành nhưng có thể được stake để kiếm phần thưởng. Điều này cho phép họ kiếm được một tỷ lệ phần thưởng stake đáng kể trong những ngày đầu tiên sau khi ra mắt vì số lượng nắm giữ cao hơn nhiều so với nguồn cung lưu hành.

Nhân vật đáng chú ý trên Twitter, Cobie, đã đề cập đến điều này trong bài blog gần đây của anh ấy với tiêu đề: “Incentives Structures” (Cấu trúc phần thưởng khuyến khích).

Mina đã tránh được cuộc tranh cãi này trước khi nó diễn ra bằng cách thiết kế một cấu trúc phần thưởng tốt hơn. Trong 15 tháng đầu tiên sau khi ra mắt, nếu người dùng stake tokens không bị khóa (họ được gọi là unlocked staker) sẽ nhận được thêm block rewards được gọi là supercharged rewards.

Hiện tại, phần thưởng mà unlocked stakers kiếm được gấp đôi so với locked stakers (người stake tokens bị khóa), cho phép phân phối phần thưởng được cộng đồng ưu ái hơn và tránh được những cuộc tranh cãi mà đội ngũ Looks Rare phải đối mặt.

Roadmap

Mina có một sản phẩm thú vị, nhưng đội ngũ vẫn đang xây dựng những tính năng đột phá nhất. Hiện tại dự án chỉ hoạt động như một payment chain với vài trăm validator. Chức năng hợp đồng thông minh, non-consensus nodes và oracle có thể lấy dữ liệu từ internet một cách trustless là những tính năng hứa hẹn sẽ được bổ sung vào năm 2022.

Mina cũng có kế hoạch phát triển một zk-Rollup lưu trữ dữ liệu off-chain (ngoài chuỗi), điều này sẽ cho phép mở rộng thông lượng.

Đội ngũ và Đối tác

Với một sản phẩm cơ bản nhưng có roadmap đầy tham vọng, đội ngũ đóng góp trở thành nhân tố quan trọng nhất để dự án thành công.

Đội ngũ cốt lõi đằng sau Mina là O(1) Labs, đang làm việc để thêm các hợp đồng thông minh và zk-Oracle cho Mina. Giám đốc điều hành hiện tại của Mina Foundation, Evan Shapiro, trước đây là Giám đốc điều hành của O(1) Labs. Evan tốt nghiệp Thạc sĩ Khoa học Máy tính tại Đại học Carnegie Mellon và thành lập O(1) Labs vào năm 2017.

Giám đốc điều hành tạm thời của O(1) Labs là Emre Tekişalp, người đã làm việc tại Coinbase với tư cách là Giám đốc phát triển kinh doanh và có bằng MBA từ Columbia Business School. Izaak Meckler là CTO của O(1) Labs và hiện đang lấy bằng Tiến sĩ về cryptography tại UC Berkeley.

=nil; Foundation đang xây dựng bridge (cầu nối) từ Mina đến Ethereum và các chain EVM khác. Họ đã được Ethereum Foundation và Mina Foundation tài trợ 1,2 triệu USD vào tháng 9 năm 2021 để xây dựng bridge.

Chainsafe đang triển khai lại Rust cho Mina và xây dựng MVP (Minimum Viable Product, nghĩa là phiên bản tốt nhất của ứng dụng blockchain với chức năng tối thiểu) cho một node dựa trên trình duyệt.

Polygon và Mina đang làm việc cùng nhau để xây dựng hỗ trợ cho Mina trên proof-of-stake chain của Polygon, điều này sẽ cho phép các nhà phát triển tạo dapps trên Polygon để tận dụng lợi ích từ zk-SNARKs của Mina.

Kết luận

Mặc dù các mối quan tâm chủ yếu tập trung vào sự cạnh tranh về nền tảng và các giải pháp mở rộng quy mô của Ethereum, Mina đã và đang xây dựng một giải pháp đầy hứa hẹn để tận dụng tiềm năng trong không gian zero-knowledge mà không ảnh hưởng đến sự phi tập trung. Với một đội ngũ hùng mạnh, các đối tác và backer ấn tượng, cùng một war chest mới (quỹ được dành cho một mục đích hoặc chiến dịch cụ thể), Mina có thể bắt đầu thực hiện roadmap đầy tham vọng của mình.

Những người đóng góp cho Mina có thể tìm thấy nguồn cảm hứng từ những thành tựu mà các chain nền tảng thay thế như Solana, Avalanche và Terra đã đạt được vào năm 2021. Người chiến thắng vẫn chưa được quyết định, nếu Mina có thể xây dựng một sản phẩm mạnh mẽ, điều này sẽ thu hút được rất nhiều người dùng và nhà đầu tư.

Bài viết được Đỗ Nguyễn Hồng Mai biên tập từ “Mina Protocol – Small but Mighty” của Kunal Goel; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.

—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin