Cryptocurrencies là các token kỹ thuật số sử dụng cryptography để tạo ra và bảo mật. Bitcoin là crypto đầu tiên, nhưng hàng ngàn crypto khác đã xuất hiện.

Trong vài năm qua, hàng nghìn các cryptocurrencies mới đã xuất hiện, tất cả đều tuyên bố cung cấp một chút gì đó khác biệt. Bitcoin là crypto đầu tiên và giá trị của nó đã tăng lên, một cách nổi tiếng, khoảng 20.000 USD vào cuối năm 2017, sau đó giảm hơn 60% vào đầu năm 2018.

Bitcoin mất ba năm để trở lại mức cao trước đó và sau đó, vào cuối năm 2020, nó đã tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy một tháng. Vào năm 2021, các công ty lớn đang mua vào và những người hoài nghi đáng chú ý ở Wall Street đang thay đổi xu hướng của họ.

Crypto đang trở nên được chú ý đến nhiều hơn.

Nhưng hãy thu nhỏ lại. Cryptocurrencies là gì, chúng hoạt động như thế nào và tại sao mọi người lại hào hứng với chúng như vậy? Thì bạn đang đã tìm đến đúng chỗ để học hỏi rồi.

Cryptocurrency là gì?

Cryptocurrency là một token chỉ dành cho kỹ thuật số. Nó sử dụng cryptography (do đó có tên rút gọn là "crypto") để điều chỉnh cách các token được tạo ra, cách chúng được giao dịch và mức độ an toàn của chúng. Và (đây là điểm hấp dẫn quan trọng đối với nhiều người), nó không sử dụng hoặc không cần ngân hàng trung ương hoặc chính phủ để kiểm soát hoặc quản lý chúng.

Bitcoin là cryptocurrency đầu tiên, được tạo ra bởi một người (hoặc nhiều người) bằng cách sử dụng bút danh Satoshi Nakamoto, lần đầu tiên được phác thảo vào tháng 10 năm 2008 trong white paper là "Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng." Blockchain Bitcoin, mạng lưới mà Bitcoin chạy trên, ra mắt vào tháng 1 năm 2009. (Ngày nay có rất nhiều blockchain khác.)

Về bản chất, cryptocurrencies là:

• Kỹ thuật số: Cryptocurrencies hoàn toàn có nguồn gốc từ internet. Bạn không thể chạm hoặc giữ chúng. (Đúng, những hình ảnh minh họa về Bitcoin dưới dạng coin vàng vật lý với chữ B trên chúng có thể gây hiểu lầm.)

• Phi tập trung: Tất cả các giao dịch cryptocurrency được lưu trữ trên một danh sách hoặc sổ cái công khai, toàn cầu. Điều đó có nghĩa là các bản ghi được lưu trữ ở nhiều nơi (nodes) khác nhau cùng một lúc.

• Peer-to-peer: Cryptocurrencies được giao dịch giữa các bên bằng phương thức điện tử mà không cần một bên trung tâm hoặc người trung gian nào để phê duyệt giao dịch.

Cryptocurrencies được tạo ra như thế nào?

Hầu hết các loại cryptocurrencies (nhưng không phải tất cả) đều tạo ra các đơn vị hoặc đồng coins mới thông qua quá trình mining. Đây là nơi các cá nhân hoặc nhóm (thợ đào) sử dụng các máy tính đắt tiền chạy đua giải các câu đố cryptographic phức tạp để xác minh các bundles (blocks) của những bản ghi giao dịch vào sổ cái.

Những người khai thác nhận được phần thưởng cho những nỗ lực của họ, đó là cách những đồng coin mới được tạo ra. (Trên blockchain Bitcoin, phần thưởng khai thác là giảm một nửa sau mỗi bốn năm như một biện pháp để làm chậm việc tạo ra Bitcoin mới.)

Cryptocurrencies được sử dụng như thế nào?

Ngày nay, có những cuộc tranh luận về việc liệu cryptocurrencies có thực sự hoạt động như tiền tệ hay chúng được đối xử giống như hàng hóa hơn. (Một số người nói rằng chúng nên được gọi là "tài sản kỹ thuật số" hơn là cryptocurrencies.) Nhưng cryptocurrencies không được tạo ra chỉ để thay thế cho $ và £. Chúng có thể được sử dụng cho rất nhiều việc khác nhau. Đây chỉ là ba ví dụ về những coin theo sau Bitcoin:

• Litecoin – blockchain Litecoin được tạo ra vào năm 2011 như một fork (chỉnh sửa mã code) của blockchain Bitcoin; Charlie Lee, người sáng tạo ra nó, đã coi nó như một loại bạc như việc so sánh Bitcoin với vàng. Token của nó là LTC.

• Ethereum – Blockchain Ethereum ra mắt vào năm 2015 và được thiết kế đặc biệt để cung cấp năng lượng cho các ứng dụng phi tập trung (Dapps) và hợp đồng thông minh trên mạng lưới của nó. Token của nó là Ether hoặc ETH.

• Filecoin – Mạng lưới Filecoin, ra mắt vào năm 2020, cho phép mọi người thuê không gian lưu trữ máy tính, giống như Dropbox cho web phi tập trung. Token của nó là FIL.

Bitcoin được phát minh để trở thành một dạng tiền kỹ thuật số, nhưng kể từ đó, cryptocurrencies ngày càng trở nên tinh vi hơn.

Sự phát triển của cryptocurrencies diễn ra nhanh chóng đến mức giúp bạn hiểu được nó phát triển như thế nào, chúng tôi đã tạo bảng này để chỉ ra cách một số loại cryptocurrencies lớn nhất đang cố gắng giải quyết các vấn đề khác nhau.

3 thế hệ Crypto

Tại sao lại có rất nhiều cryptocurrency?

Bitcoin là cryptocurrency đầu tiên và nó đã giải quyết một số vấn đề chính của việc tạo ra tiền kỹ thuật số. Nhưng nó không phải là không có sai sót. (Hãy xem bài viết này trên Những hạn chế của Bitcoin.) Do đó, các nhà phát triển, doanh nhân và lập trình viên đã bận rộn cố gắng xây dựng các loại cryptocurrencies phục vụ nhiều nhu cầu khác nhau và khắc phục các vấn đề khác nhau.

Sự hấp dẫn của cryptocurrencies so với các loại tiền tệ do chính phủ phát hành là gì?

• Chúng bán ẩn danh. Cryptocurrencies có thể được thiết kế để không ai có thể thấy bạn là ai hoặc bạn đang sử dụng crypto của mình vào việc gì — mặc dù các giao dịch được liên kết với địa chỉ ví có thể được xem công khai.

• Chúng không bị kiểm soát bởi chính phủ. Những người ở các quốc gia không ổn định, nơi tiền tệ dễ biến động có thể sử dụng cryptocurrencies như một cách thay thế để mua hàng hóa và dịch vụ.

• Chúng không biên giới. Cũng giống như Internet, cryptocurrencies có thể đi bất cứ đâu.

• Chúng an toàn hơn. Sổ cái phân tán rất khó bị hack, vì không có một bên tập trung nào kiểm soát.

• Giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn. Mặc dù các sàn giao dịch cryptocurrency tính phí để bạn mua, bán hoặc chuyển crypto của mình, nhưng mức phí có xu hướng thấp hơn nhiều so với chi phí để chuyển tiền qua biên giới trong thế giới thực — và các giao dịch được xác minh nhanh hơn nhiều.

• Chúng có thể được sử dụng để thực hiện các hợp đồng. Cryptocurrencies không chỉ được sử dụng như một dạng tiền tệ. Chúng có thể được sử dụng để lưu trữ các hợp đồng giữa mọi người và có thể thực hiện các hợp đồng này một cách tự động.

Tương lai

Chúng ta vẫn đang ở giai đoạn đầu của kỷ nguyên cryptocurrency. Nhiều đồng coins sẽ đến và đi, và một số sẽ trở nên vô cùng giá trị, trong khi những đồng khác có thể giảm xuống đến mức 0.

Nhưng cryptocurrencies nói chung, công nghệ và ngành công nghiệp xung quanh chúng, vẫn tồn tại.