Thư viện Alexandria chứa gần nửa triệu cuộn sách mang tính lịch sử, từ các tác phẩm văn học, luận án triết học đến nghiên cứu khoa học. Nó chứa toàn bộ kiến ​​thức về thế giới cổ đại, nhưng đã bị thiêu rụi tất cả vì nhiều trận hỏa hoạn, dẫn đến sự xuống cấp và cuối cùng không thể chứa trong thư viện được nữa.

Bất chấp nhiều thách thức mà thư viện phải đối mặt theo thời gian, vấn đề chính của chúng là một vấn đề vẫn tồn tại trong thế giới kỹ thuật số ngày nay: sự tập trung thông tin quá mức. Bundlr và Arweave đang cùng nhau giải quyết vấn đề này nhằm xây dựng Thư viện Alexandria thời hiện đại.

Vấn đề với Thông tin và Lưu trữ Tập trung

Ngày nay, cơ sở hạ tầng web của chúng ta có tính tập trung cao và dễ bị hỏng, dẫn đến việc các tổ chức và công ty công nghệ lớn tương đối ít lưu trữ hầu hết thông tin và dữ liệu trong các server farm (cụm máy chủ). Do đó, thông tin có thể dễ dàng bị hạn chế, bị thay đổi hoặc vô tình bị mất.

Có nhiều lý do để những tác động này tồn tại vĩnh viễn, bao gồm việc phá hủy các trung tâm dữ liệu do chiến tranh hoặc thiên tai, hacker truy cập vào cơ sở dữ liệu hoặc chính phủ xóa một số thông tin mâu thuẫn với những gì họ nói.

Bên cạnh những rủi ro bên ngoài này, việc mất thông tin cũng có thể xảy ra khi các liên kết web bị hư hỏng. Theo thời gian, các liên kết web có thể không hoạt động và có thể gây ra lỗi “404 – Page not found” do các công ty đóng cửa hoặc các miền không được gia hạn.

Trong một nghiên cứu năm 2014, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng gần 50% trong tổng số hyperlinks về quan điểm ​​của Supreme Court đã hiển thị “nội dung không còn tồn tại” hoặc “đã bị thay đổi”.

Các nhà nghiên cứu của Harvard Law đã phân tích một ví dụ gồm 553.693 bài báo của New York Times và phát hiện ra rằng 25% trong tổng số liên kết hoàn toàn không thể truy cập được. Dữ liệu cho thấy liên kết bị hư hỏng theo thời gian, chiếm 6% liên kết từ năm 2018, 43% liên kết từ năm 2008 và 72% liên kết từ năm 1998.

Lỗi liên kết dẫn đến việc mất lịch sử internet vĩnh viễn và chứng tỏ rằng phần lớn thông tin trên web sẽ không chịu được thử thách của thời gian với cơ sở hạ tầng web hiện tại.

Internet Archive (IA) nêu rõ những rủi ro khi lưu trữ tập trung. IA là tổ chức lưu trữ internet lớn nhất, cung cấp hàng triệu cuốn sách, phim, trang web miễn phí và hơn thế nữa. Một trong những dự án của tổ chức này bao gồm Open Library, là một thư viện ảo cho phép người dùng mượn sách kỹ thuật số.

Để đối phó với đại dịch Covid-19, nhiều thư viện đã phải đóng cửa, điều này khiến IA phải thực hiện một kế hoạch cho phép mọi người truy cập vào bất kỳ cuốn sách nào trong cơ sở dữ liệu của họ mà không có bất kỳ hạn chế nào.

Nhiều nhà xuất bản đã nhanh chóng gọi đây là một hành động vi phạm bản quyền công khai. Kết quả là bốn nhà xuất bản sách lớn đã đệ đơn kiện IA, bắt đầu cuộc chiến pháp lý kéo dài liên tục nhiều năm. Nếu tòa án đứng về phía nguyên đơn, IA sẽ buộc phải loại bỏ 1,4 triệu cuốn sách trên các kệ sách ảo của mình và ngừng hoạt động sao chép sách của họ.

Mặc dù sự cố này có thể được phân loại là hành vi trộm cắp IP, nhưng nó nêu bật một số rủi ro mà các công ty lưu trữ tập trung phải đối mặt do sự cưỡng chế của chính phủ. Cơ sở hạ tầng lưu trữ ngày nay của chúng ta chứa đầy lỗ hổng bảo mật có thể dẫn đến kết quả tương tự như Internet Archive hoặc Thư viện Alexandria, vì vậy việc tìm kiếm một hệ thống lưu trữ thay thế là rất quan trọng.

Để giải quyết vấn đề này, Arweave đã tạo ra một nền tảng lưu trữ phi tập trung có chức năng giống như một ổ cứng được chia sẻ vĩnh viễn. Sử dụng Blockweave, một cấu trúc giống như blockchain, Arweave lưu trữ liên tục nhiều bản sao dữ liệu được tải lên các miner của mạng. Các miner này được phân phối trên toàn cầu nhằm đảm bảo rằng không có điểm lỗi nào dẫn đến mất dữ liệu.

Mô hình “pay once, store forever” (thanh toán một lần, lưu trữ mãi mãi) của Arweave giúp người dùng dễ dàng bảo mật dữ liệu của họ trong nhiều thế kỷ bằng cách sử dụng quỹ tài trợ của họ. Các quỹ tài trợ được lấy từ một phần phí giao dịch mạng, được sử dụng để thanh toán cho các miner trên Arweave theo thời gian, đảm bảo lưu trữ ít nhất 200 năm.

Tài liệu lưu trữ đóng vai trò là nhân chứng cho quá khứ, cung cấp cho thế hệ tương lai những hồ sơ lịch sử và thông tin cần thiết để xã hội học hỏi từ quá khứ. Việc sử dụng mạng lưu trữ phi tập trung của Arweave để lưu trữ thông tin vĩnh viễn cho các thế hệ tương lai – mà không có nguy cơ dữ liệu bị thay đổi, bị mất hoặc bị kiểm duyệt – có thể là một cuộc cách mạng đối với sự phát triển của nhân loại.

Lưu trữ mọi thứ: Vai trò của Arweave trong việc lưu giữ lịch sử

Arweave đã bắt đầu đóng một vai trò quan trọng trong việc lưu giữ thông tin. Vào tháng 6 năm 2021, tờ báo ủng hộ dân chủ cuối cùng của Hồng Kông, Apple Daily, đã bị chính phủ Trung Quốc đóng cửa trong nỗ lực hạn chế bất kỳ đơn vị nào xuất bản nội dung chỉ trích Trung Quốc. May mắn thay, những nhà hoạt động mạng Hồng Kông đã có thể sao lưu gần như tất cả các bài báo lên Arweave, lưu giữ chúng cho các thế hệ sau.

Tháng trước, Nga đã tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện gây chấn động vào Ukraine. Cuộc sống, tài sản và thông tin đã bị phá hủy. Đáp lại, Arweave đã bắt đầu nỗ lực lưu trữ mọi thông tin liên quan đến cuộc chiến Ukraine-Nga đang diễn ra.

Việc lưu giữ các sự kiện chiến tranh để không bị phóng đại là vô cùng quan trọng. Bởi vì lịch sử được viết bởi những người chiến thắng, các nhà sử học và nhà nghiên cứu trong tương lai sẽ cần tất cả thông tin được lưu giữ để kể lại chính xác. Việc nắm bắt các sự kiện khi xảy ra và lưu trữ trên Arweave đảm bảo một hồ sơ trung lập, chính xác về lịch sử được lưu giữ.

Trong tháng qua, Arweave đã lưu trữ hơn 24 triệu tài liệu liên quan trực tiếp đến cuộc chiến Ukraine-Nga. Sam Williams, người sáng lập Arweave, đã dẫn đầu nỗ lực để đảm bảo rằng những tác động của cuộc chiến được ghi chép đầy đủ và không có điều gì bị bỏ sót. Đội ngũ Arweave cam kết khoản tài trợ nóng trị giá 100.000 USD cho các nhà phát triển xây dựng kho lưu trữ để thu thập thông tin liên quan đến chiến tranh.

Khi nỗ lực lưu trữ thu hút được nhiều sự chú ý hơn, mọi người trở nên lo lắng về độ tin cậy của thông tin và khả năng tin tức hoặc tuyên truyền giả được lưu trữ trên web vĩnh viễn. Williams đã trả lời:

“Lưu trữ mọi thứ. Hãy để các nhà sử học tìm ra điều gì là đúng hay không. Phần quan trọng nhất trong khi sự kiện đang diễn ra là đảm bảo rằng dữ liệu được thu thập trong thời gian thực để có thể phân tích hiệu quả sau này ”.

Sau chương trình tài trợ 100.000 USD, nhiều dự án và thành viên cộng đồng trong hệ sinh thái Arweave đã tham gia để đóng góp vào nỗ lực lưu trữ. Ví dụ như: ArDrive thiết lập các drop box công khai, DecentLand tạo một chương trình để lưu trữ dữ liệu từ Reddit và nhà phát triển của Verto Exchange là Andres Pirela đã xây dựng một công cụ JS để truy vấn NewsAPI.org và tải các bài báo lên web vĩnh viễn.

Nguồn: ViewBlock

Vai trò của Bundlr

Một trong những người đóng góp lớn nhất cho nỗ lực lưu trữ của Arweave là Bundlr Network. Bundlr đã ra mắt một dự án mã nguồn mở tên là ARchivers, chứa hai công cụ lưu trữ: TwittAR và ARticle. Những công cụ này cho phép bất kỳ ai lưu lại các tweet và bài báo vĩnh viễn trên Arweave thông qua Bundlr Network.

Ngoài ra, sau động thái gần đây của Nga nhằm hạn chế quyền truy cập của công dân vào Twitter, Bundlr đã đề nghị tài trợ 10.000 USDC cho một nhà phát triển đã tích hợp VK, một trong những nền tảng truyền thông xã hội lớn nhất ở Nga, vào ARchiver. Bundlr có vị trí chiến lược để hợp tác với Arweave trong nỗ lực lưu trữ nhờ khả năng nhóm các giao dịch thành một giao dịch base-layer, dẫn đến chi phí lưu trữ trên Arweave thấp hơn.

Bundlr là gì? 

Bundlr tập trung vào việc cải thiện khối lượng giao dịch và thu hẹp khoảng cách giữa Arweave và các blockchain khác. Bundlr nhằm mục đích mở rộng quy mô lưu trữ vĩnh viễn xuyên chuỗi thông qua cho phép người dùng trả tiền để lưu trữ vĩnh viễn bằng cách sử dụng nhiều loại tiền mã hóa.

Nhờ sử dụng Bundlr, khả năng thực hiện giao dịch của Arweave được tăng lên 4000% mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật hoặc khả năng sử dụng, đồng thời tải dữ liệu lên nhanh hơn khoảng 3000 lần.

Mạng Bundlr sử dụng các node, được gọi là các bundler, để gộp nhiều giao dịch vào một giao dịch Layer-1 lớn hơn và gửi đến mạng Arweave. Các bundler có thể cung cấp tính khả dụng tức thì và tính hoàn thiện được đảm bảo cho các giao dịch dữ liệu, nghĩa là người dùng không còn cần phải xử lý việc gửi lại bất kỳ giao dịch không thành công nào nữa.

Ngoài ra, Bundlr cung cấp cho người dùng biên nhận đóng vai trò như một cam kết rằng dữ liệu sẽ được tải lên Arweave trong một số block xác định. Việc sao chép dữ liệu lên nhiều miner trên Arweave cũng được xử lý tự động bởi các bundler. Validator hoạt động như một thực thể riêng biệt và đảm bảo các node của Bundlr tải dữ liệu lên Arweave một cách chính xác trước kỳ hạn cuối cùng được xác định trong biên nhận.

Các node operator và validator sẽ phải stake token của Bundlr, BNDLR, để ngăn chặn các hành vi xấu như thao túng dữ liệu và tấn công. Vì dự án vẫn đang trong giai đoạn đầu nên Bundlr tokenomics vẫn chưa được xác định và vẫn đang được nghiên cứu.

Mặc dù Bundlr vẫn đang trong testnet, nhưng dự án đã được sử dụng trên mainnet của Arweave bởi nhiều dự án bao gồm Solana (ví dụ: Metaplex), Glass, Near (ví dụ: Mintbase), Kyve và Supernovas. Tính đến nay, đội ngũ Bundlr chỉ khởi chạy duy nhất các node và validator.

Lợi ích chính của Bundlr, bên cạnh việc cải thiện khả năng mở rộng và khả năng sử dụng của hệ thống, là người dùng có thể thanh toán cho các bundler thông qua một số loại tiền mã hóa, trong khi bundler thanh toán cho giao dịch trên Arweave bằng token gốc là AR.

Điều này sẽ liên tục mang các khoản thanh toán AR dành cho việc lưu trữ trên web vĩnh viễn đến các chuỗi khác nhau mà không cần người dùng cuối bridge hoặc chuyển qua các hoop để có được hoặc chuyển đổi sang token AR.

Mối quan hệ hợp tác gần đây nhất giữa Bundlr với Arbitrum, một giải pháp Layer-2 trên Ethereum, cho phép người dùng lưu trữ vĩnh viễn dữ liệu của họ trên Arweave và sử dụng ETH để thanh toán cho các lần tải lên. Bundlr hiện hỗ trợ thanh toán bằng các loại tiền mã hóa sau và đang liên tục bổ sung hỗ trợ nhiều hơn nữa.

Số liệu mạng và cập nhật hệ sinh thái

Mạng Arweave đã chứng kiến ​​sự phát triển vượt bậc về quy mô weave, số lượng giao dịch, triển khai hợp đồng thông minh và số lượng các dự án được xây dựng trên Arweave. Dự án cũng tạo ra doanh thu sử dụng mạng cao hơn bất kỳ giao thức Web3 nào khác được liệt kê trên Web3 Index, bao gồm cả Sia và Storj.

Tính đến tháng 2 năm 2022, tổng quy mô weave của Arweave đã tăng 977% so với năm trước, đạt 52 TB dung lượng lưu trữ dữ liệu. Bundlr đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng khả năng lưu trữ dữ liệu trên chuỗi của Arweave, chiếm hơn 70% tổng weave.

Trong năm qua, Arweave đã xử lý hơn 150 triệu giao dịch, 70% trong số đó đến từ Bundlr Network. Các giao dịch trên chuỗi đã tăng 2600% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngoài ra, hệ sinh thái web vĩnh viễn đang phát triển nhanh chóng. Tính đến tháng 1 năm 2022, 65 ứng dụng đã được khởi chạy trên Arweave, gần gấp đôi con số vào tháng 10 năm 2021. Điều này bao gồm việc bổ sung nhiều ứng dụng mạng xã hội, NFT, giáo dục và âm thanh/âm nhạc vào web vĩnh viễn.

Nguồn: Twitter

Hệ sinh thái Arweave đã và đang thu hút nhiều nhà phát triển xây dựng trên nó, điều này có thể một phần là do mạng lưới cung cấp Profit Sharing Tokens (PSTs). PST cho phép các nhà phát triển và chủ sở hữu ứng dụng tạo ra cổ tức mỗi khi người dùng tương tác với ứng dụng của họ, khuyến khích xây dựng trên Arweave.

Vào tháng 1 năm 2022, 35.000 hợp đồng SmartWeave (giao thức hợp đồng thông minh của Arweave) đã được triển khai trên mạng. Đạt mức tăng 600% về số lượng hợp đồng thông minh trong sáu tháng qua.

Nguồn: Twitter

Khi hệ sinh thái web vĩnh viễn tiếp tục phát triển, doanh thu mạng của Arweave đạt mức cao nhất mọi thời đại. Theo Web3 Index, Arweave đã tạo ra 332.000 USD phí từ nhu cầu sử dụng vào tháng Hai.

Kết luận

Tom Clancy nói: “Thông tin, kiến ​​thức, là sức mạnh. Nếu bạn có thể kiểm soát thông tin, bạn có thể kiểm soát con người”. Cơ sở hạ tầng web tập trung có nhiều lỗ hổng cho phép kiểm soát thông tin.

Cho dù đó là một công ty công nghệ lớn như Twitter cấm người dùng chia sẻ ý kiến ​​gây tranh cãi hay chính phủ Nga cấm truy cập vào các nguồn truyền thông độc lập ở nước ngoài và trong nước, rõ ràng là thông tin cần được lưu trữ phi tập trung và an toàn để duy trì quyền tự do ngôn luận.

Xã hội và các thế hệ tương lai cần một mạng lưới lưu trữ phi tập trung có khả năng lưu giữ thông tin theo cách không thể bị kiểm duyệt, lạc mất hoặc thay đổi. Mô hình “pay once, store forever” của Arweave cung cấp một phương pháp đơn giản để người dùng tự tin upload và đảm bảo tính lâu dài của dữ liệu. Thế giới cần một hệ thống lưu trữ phi tập trung bất biến để tồn tại qua nhiều thế hệ và Arweave có tiềm năng đáp ứng nhu cầu đó.

Bài viết được Đỗ Nguyễn Hồng Mai biên tập từ “How Arweave and Bundlr Are Building the Modern-Day Library of Alexandria” của Sami Kassab; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.

—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin