Tiêu điểm chính

• NEAR đã huy động được hơn $1 tỷ nhằm thúc đẩy sự phát triển hệ sinh thái giao thức NEAR.

• Trong Quý 3, NEAR đã thiết lập mức ATH là 3 triệu tài khoản đang hoạt động. Sự gia tăng này chủ yếu là do sự kiện ra mắt của giao thức move-to-earn Sweat Economy.

• NEAR kết thúc quý 3 với 96 triệu NEAR TVL (343 triệu USD), tăng 10 lần so với đầu năm 2022.

• Giai đoạn 1 của Nightshade đã có trên mainnet cho phép sharding toàn bộ (dữ liệu + xử lý) cho một tập hợp con mới của các trình xác thực (validator) NEAR, chunk-only producer. Bản cập nhật đã cải thiện khả năng phân quyền bằng cách giảm yêu cầu phần cứng và tăng gấp ba lần dung lượng trình xác thực của mạng.

NEAR Protocol là gì?

 NEAR Protocol là một nền tảng hợp đồng thông minh sử dụng thuật toán đồng thuận Ngưỡng Bằng chứng Cổ phần (Thresholded Proof of Stake) để thực hiện các giao dịch. NEAR kết hợp với cơ chế Nightshade Sharding, giúp tăng thông lượng giao dịch và khả năng mở rộng của mạng.

Ngoài ra, NEAR cũng đã huy động được hơn $1 tỷ để phát triển hệ sinh thái, áp dụng cách tiếp cận mới đối với chức năng cơ bản của mạng lưới (chẳng hạn như tài khoản, phí gas và giao dịch), ưu tiên sự thân thiện của nhà phát triển, hỗ trợ EVM và Substrate thông qua Aurora và Octopus Network.

Tổng quan Tài chính

 NEAR giảm 74% giá trị theo vốn hóa thị trường ở quý 2, sau đó vốn hóa thị trường của NEAR đã phục hồi trong quý ba với mức tăng 14% so với quý 2 từ $2,47 tỷ lên $2,82 tỷ. Tuy nhiên so với mức ATH $9,6 tỷ vào ngày 27 tháng 12 năm 2021, NEAR hiện vẫn đang ở mức giảm 70%.

 Doanh thu giảm 82% so với quý trước xuống còn 220.000 USD. Doanh thu giảm là do lượng giao dịch giảm 35% cùng với phí chuyển đổi thấp hơn một cent. Trong khi đó, Polygon có doanh thu hàng quý $4,2 triệu (-26% so với quý trước) với phí giao dịch $0,09 và Avalanche với doanh thu hàng quý là $2,3 triệu (-94% so với quý trước) với phí giao dịch trung bình $0,14.

 NEAR là native token của giao thức NEAR. Near token được sử dụng để bảo mật mạng thông qua staking, phí giao dịch và phí lưu trữ. Không giống như cơ chế theo kiểu đấu giá (auction- style) của Ethereum, phí giao dịch NEAR điều chỉnh theo tính toán mạng và băng thông.

Phí lưu trữ, được coi là chi phí tài nguyên dài hạn, là các khoản thanh toán bằng tài khoản và hợp đồng thông minh để sử dụng không gian lưu trữ trên mạng NEAR.

 NEAR không có nguồn cung cố định và sử dụng cả hai cơ chế lạm phát và giảm phát. Có tỷ lệ lạm phát cố định hàng năm là 5%, trong đó 90% phần thưởng được trao cho trình xác thực và 10% còn lại sẽ được chuyển đến kho bạc giao thức. 

Kho bạc NEAR được kiểm soát bởi NEAR Foundation. Vào cuối quý 3, kho bạc có số dư 10 triệu NEAR (tương đương 36 triệu USD). Trong tổng số phí giao dịch, 70% được burn và 30% còn lại được chuyển cho hợp đồng mà giao dịch đó bắt đầu.

Tùy thuộc vào số lượng giao dịch và giá trị của khối lượng gas, NEAR có khả năng giảm phát. NEAR kết thúc quý 3 với khoảng 800 triệu NEAR được lưu hành và tiếp tục lộ trình phân phối 5 năm.

Tổng quan mạng lưới

 Trong Quý 3, hoạt động mạng NEAR mang lại nhiều kết quả khác nhau. Số lượng địa chỉ đang hoạt động tăng vọt 130% so với quý trước và thiết lập mức ATH 3 triệu. Sự gia tăng đột biến về số địa chỉ hoạt động chủ yếu là do sự kiện ra mắt của Sweat Economy. Đồng thời, số lượng địa chỉ mới đã giảm 55% so với quý trước xuống 4,7 triệu và số giao dịch giảm 35% so với quý trước xuống 40 triệu.

 Vào tháng 4, quan hệ đối tác mới với Sweatcoin đã được công bố. Công ty công nghệ có trụ sở tại London khuyến khích mọi người chuyển token nhiều hơn. Sweatcoin đã đi trước thời đại khi sử dụng hệ thống phần thưởng Web2, nơi người dùng có thể tích lũy token để chuyển đi và đổi chúng để lấy phần thưởng. Và như kỳ vọng, Sweatcoin đã thực hiện bước nhảy vọt đến Web3.

 Vào cuối tháng 7, Sweatcoin đã ra mắt trên NEAR với tên gọi Sweat Economy. Tính đến nay, Sweatcoin đã ghi nhận hơn 3,5 triệu người dùng hoạt động kể từ khi ra mắt, 15 triệu ví duy nhất, được xếp hạng là ứng dụng được sử dụng nhiều nhất trên crypto, được xếp hạng là ứng dụng tài chính hàng đầu ở 51 quốc gia với hơn 100 triệu SWEAT đã tham gia staking.

 Hệ sinh thái và Sự phát triển

 DeFi

 NEAR kết thúc quý 3 với 143 triệu NEAR TVL (513 triệu USD), tăng 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái nhưng giảm 30% so với quý trước. 

Ref Finance, một sàn DEX, chiếm 45% TVL (232 triệu USD). Ref Finance là ứng dụng hàng đầu hoạt động trên NEAR, với các nhà đầu tư blue chip bao gồm Alameda, Dragonfly và Jump. 

Aurora chiếm 33% TVL (170 triệu USD). Aurora là thành phần duy nhất của hệ sinh thái NEAR, sẽ được đề cập sâu hơn trong phần sau của báo cáo này. 

Burrow, một giao thức cho vay, chiếm 10% TVL (52 triệu USD). Burrow ra mắt vào đầu quý 2 với TVL ngay lập tức tăng vọt lên hơn 400 triệu USD trước khi giảm xuống còn 52 triệu USD vào cuối quý 3. 

Trong khi đó, Avalanche kết thúc quý 3 với TVL $1,9 tỷ (-28% so với quý trước), Binance $6,6 tỷ (+ 11% so với quý trước) và Solana $2,1 tỷ (-16% so với quý trước).

 Trong Quý 3, NEAR đạt doanh số bán hàng 16.000 NFT (-68% so với quý trước) và 20.000 ví đang hoạt động (-66% so với quý trước) với tỷ lệ đồng đều giữa người mua NFT và người bán NFT. 

Hoạt động NFT chịu sự chi phối của Paras Marketplace, một NFT marketplace dành cho thẻ kỹ thuật số. Vào đầu năm 2022, Paras phát hành Paras Comic, một marketplace cho các nghệ sĩ xuất bản NFT liên quan đến truyện tranh, dẫn đến sự gia tăng đột biến trong tháng Hai. 

Ngoài ra, có nhiều dự án NFT với nhiều use case khác nhau được ra mắt gần đây hoặc đang được phát triển, đó là Mintbase, DAO Records, Raiz, Naksh, NEARxPublish và Endemic.

Gaming

 NEAR có một hệ sinh thái game sơ khai. Tuy nhiên, nhiều công ty đang phát triển game hoặc dịch vụ cho cộng đồng game và nhà phát triển blockchain bao gồm:

• ARterra Labs - Nền tảng cơ sở hạ tầng tương tác với người hâm mộ Web3 cho eSports và thị trường game.

• Atlantis World - Layer cơ sở cho các tính năng kết nối trong metaverse bao gồm audio, video và văn bản và cung cấp các tính năng thân thiện với nhà phát triển như công cụ no-code (nền tảng phát triển phần mềm cho phép ngay cả những nhân viên không chuyên về kỹ thuật cũng có thể xây dựng và triển khai các ứng dụng của riêng họ mà không cần viết một dòng code nào) để xây dựng trong metaverse.

• OP GAMES - Một công ty phát triển trò chơi blockchain giúp các nhà phát triển trò chơi Web2 dễ dàng di chuyển sang Web3 bằng cách sử dụng SDK. OP cung cấp Nền tảng Arcadia, một nền tảng máy chơi game Web3 do cộng đồng sở hữu để các nhà phát triển khởi chạy game của họ. Arcadia có hơn 40 trò chơi.

• Vorto Gaming - Một công ty phát triển trò chơi blockchain với NFT marketplace. Tựa game đầu tiên ra mắt trên Vorto là Hash Rush, một trò chơi chiến lược trực tuyến nhiều người chơi (MMO) sử dụng cơ chế play-to-earn.

• Play Ember - Một nền tảng trò chơi Web3 cung cấp cầu nối cho người dùng mobile game và các studio sử dụng ví NEAR.

 Hoạt động của Nhà phát triển

 NEAR ưu tiên trở thành một blockchain thân thiện với nhà phát triển và ngôn ngữ lập trình hợp đồng thông minh của blockchain đóng một vai trò lớn trong khả năng thu hút các nhà phát triển ứng dụng. Trước đây, các nhà phát triển trên NEAR đã có thể sử dụng Rust, AssemblyScript và Solidity (thông qua Aurora). 

Vào tháng 8, NEAR đã phát hành SDK JavaScript, cho phép các nhà phát triển xây dựng các hợp đồng thông minh trên NEAR bằng một trong những ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới. Nhìn chung, NEAR đã đạt tổng cộng hơn 5.000 hợp đồng duy nhất kể từ khi bắt đầu.

 Aurora

 Aurora là một EVM được triển khai dưới dạng hợp đồng thông minh trên NEAR. Aurora kết hợp sự quen thuộc của người dùng và nhà phát triển của EVM với khả năng mở rộng và bảo mật của NEAR.

Các thành viên cũ của đội ngũ dự án NEAR Protocol đã tạo ra Aurora và EVM đã hoạt động vào giữa năm 2021. Kể từ đó, nó đã là một trong những ứng dụng hàng đầu trên NEAR và hệ sinh thái của riêng nó thậm chí còn sánh ngang với NEAR về TVL ($165 triệu cuối quý 3).

 Aurora+ là cập nhật lớn nhất của Aurora trong năm nay diễn ra vào quý 2 năm 22. Aurora+ là một chương trình membership mang lại nhiều lợi ích, đáng chú ý nhất là miễn phí 50 giao dịch mỗi tháng.

Vào đầu tháng 9, Aurora đã phát hành một bản nâng cấp bao gồm tính năng thu hồi hợp đồng (contract call feature). Tính năng này giúp kết nối Aurora và NEAR, cho phép hợp đồng thông minh Aurora giao tiếp với bất kỳ hợp đồng thông minh nào khác trên NEAR trong một giao dịch duy nhất mà không cần bất kỳ cầu nối (bridge) nào. 

Điều này tiếp tục kết nối hai hệ sinh thái, mở ra những khả năng mới cho các ứng dụng của Aurora chẳng hạn như bộ tổng hợp DEX (DEX aggregator) mà có thể khai thác thanh khoản trên cả Aurora và NEAR. Các lệnh thu hồi hợp đồng chéo hiện chỉ có trên testnet, với kế hoạch sẽ sớm triển khai trên mạng chính.

Octopus Network 

 Octopus Network là một mạng lưới các blockchain dựa trên Substrate, tương thích với EVM và được thiết kế để phục vụ cho một ứng dụng duy nhất (app-chain), giống như Aurora, được xây dựng như một tập hợp các hợp đồng thông minh trên NEAR.

Cũng như Polkadot, các app-chain phải vượt qua cuộc bỏ phiếu của những người nắm giữ OCT - native token của Octopus, trước khi tham gia mạng. Hiện tại có năm app-chain trên mainnet.

Rainbow Bridge 

 Rainbow Bridge là một cánh cổng liên lạc (bridge) chung, không cần cấp phép và không cần sự tin cậy, được thiết kế nhằm kết nối Ethereum, NEAR và Aurora.

Rainbow Bridge, cầu nối dựa trên client, được xây dựng với thiết kế optimistic giúp tiết kiệm phí gas hơn khi chuyển giao dịch sang Ethereum. Thiết kế optimistic dựa vào các cơ quan giám sát của bên thứ ba để báo cáo bằng chứng gian lận, nhằm ngăn chặn bất kỳ thông tin sai lệch nào được chuyển tiếp đến các máy khách của cầu.

 Kiến trúc của cầu đã được thử nghiệm thành công 2 lần trong năm nay, lần đầu tiên vào tháng 5 và gần đây là vào tháng 8. Trong cả hai cuộc thử nghiệm, kẻ tấn công đã gửi thông tin sai lệch đến máy khách của NEAR trên Ethereum. Các tập lệnh của cơ quan giám sát tự động đã phát hiện ra giao dịch độc hại và báo cáo bằng chứng gian lận, ngăn chặn cuộc tấn công. 

Trong lần thử nghiệm tháng 8, các tập lệnh của cơ quan giám sát đã ghi nhận bằng chứng gian lận trong vòng 31 giây. Không những không có quỹ nào trên cầu nối bị ảnh hưởng, mà lần lượt trong 2 lần thử nghiệm, những kẻ tấn công còn mất 2,5 và 5 ETH tiền gửi được yêu cầu để trở thành người chuyển tiếp.

 Tổng tài sản đi qua Rainbow Bridge là gần 3 tỷ USD. Trong quý 3, lượng tài sản đi qua cầu đã giảm 90% từ $1,5 tỷ xuống còn $145.000. Sự suy giảm lại càng trở nên trầm trọng hơn do cầu nối tạm dừng hoạt động trong khoảng hai tuần chờ đợi sự kiện The Merge.

Phi tập trung và Staking 

 NEAR sử dụng thuật toán đồng thuận Thresholded Proof of Stake (TPoS) để thực hiện các giao dịch. Thuật toán của mạng lưới đặt ra ngưỡng tối thiểu cho các trình xác thực để được tham gia đấu giá. Trình xác thực có 3 vai trò:

• Block producer có tối đa 100 seats và xác thực giao dịch trên tất cả các phân đoạn (shard).

• Chunk-only producer có số lượng tối đa hiện tại là 300 seats và xác thực các giao dịch trên một phân đoạn.

• Hidden validators (trình xác thực ẩn) với tư cách là bên thứ ba theo dõi các hoạt động không đúng quy định (lưu ý: trình xác thực ẩn chưa đi vào hoạt động).

 Nhìn chung, NEAR kết thúc Q3 với 483 triệu NEAR tham gia staking (tăng 13% so với quý trước), tương đương 60% tổng cung lưu hành đang được stake. NEAR có 118 trình xác thực với Hệ số Nakamoto (Nakamoto Coefficient) là 9, tương đương với mức trung bình của ngành. Số lượng trình xác thực đang hoạt động của NEAR tăng hàng quý, cho thấy rằng mạng lưới đang dần trở nên phi tập trung hơn.

Phân tích Nightsharding

NEAR được xây dựng dựa trên kiến trúc horizontal scaling (mở rộng quy mô theo chiều ngang) với thiết kế sharding (phân đoạn) độc đáo được gọi là Nightshade, đang được thực hiện trong bốn giai đoạn. 

Bắt đầu với Phase 0, ra mắt vào Quý 4/21, Nightshade chia mạng lưới thành 4 phân đoạn dữ liệu. Trình xác thực được yêu cầu chỉ lưu trữ trạng thái của phân đoạn được chỉ định, nhưng vẫn phải xác thực (xử lý và thực hiện) các giao dịch từ tất cả các phân đoạn.

Vào cuối tháng 9, Phase 1 đã được phát hành trên mainnet, ra mắt chunk-only producer - một vai trò mới của mạng lưới. Chunk-only producer chỉ tham gia xác thực một phân đoạn duy nhất. Điều này làm giảm yêu cầu về phần cứng, giúp phát triển mạng lưới theo hướng phi tập trung. 

Phase 1 tăng gấp ba lần khả năng xác thực của mạng, thêm tối đa 200 chunk-only producer vào 100 block producer. Thông qua các chunk-only producer, Phase 1 mang đến một số tính năng phân đoạn đầy đủ (dữ liệu và xử lý) cho NEAR. Tuy nhiên, các block producer vẫn phải xác thực tất cả các phân đoạn.

 Trước khi Phase 1 ra mắt, mạng lưới đã triển khai incentivized testnet mang tên Stake Wars III, để thu hút những trình xác thực mới và chuẩn bị giúp họ trở thành chunk-only producer khi ra mắt. Stake Wars III có 1500 người tham gia cạnh tranh trong 17 thử thách khác nhau. 200 người tham gia hàng đầu đã nhận được tổng cộng 4,5 triệu NEAR trị giá $250.000. 

Mặc dù Phase 1 đã tăng gấp ba lần số lượng trình xác thực tối đa và cũng đã tạo ra một vai trò mới với rào cản gia nhập thấp hơn, tuy nhiên vẫn ảnh hưởng rất ít đến khả năng phi tập trung. Theo đó, 4,5 triệu NEAR chỉ chiếm khoảng 1% tổng số NEAR hiện được staking bởi các trình xác thực.

Nightshade có thêm hai giai đoạn được lên kế hoạch trước khi nó được triển khai hoàn toàn. Phase 2 sẽ loại bỏ yêu cầu đối với các block producer để xác nhận tất cả các phân đoạn; do đó NEAR sau đó sẽ có đầy đủ dữ liệu và xử lý phân đoạn. Phase 3 sẽ mang lại khả năng resharding, cho phép mạng lưới tự động thêm và bỏ bớt các phân đoạn dựa trên việc sử dụng mạng lưới.

Kết luận

Trong Quý 3, NEAR Protocol mang lại nhiều kết quả. Tài chính của NEAR phục hồi sau quý thứ hai tồi tệ, hoạt động mạng lưới cho thấy nhiều diễn biến trái chiều, hệ sinh thái tiếp tục phát triển và các chỉ số liên quan đến khả năng phi tập trung và staking nhìn chung khá tích cực.

 Sau quý 2, với sự sụt giảm 74% giá trị vốn hóa thị trường, tổng vốn hóa của NEAR đã phục hồi trong quý 3 với mức tăng 14% so với quý trước lên 2,82 tỷ USD, tuy nhiên con số này vẫn giảm 70% so với mức ATH là 9,6 tỷ USD vào ngày 27/12/2021.

Doanh thu đã giảm đáng kể (82% so với quý trước) do số lượng giao dịch giảm 35% kết hợp với phí chuyển đổi dưới 1 cent. Nguồn cung token NEAR tiếp tục tăng cao với tỷ lệ 10% so với quý trước, đưa tổng cung lưu hành chạm mức 800 triệu.

 Hoạt động mạng lưới NEAR cho thấy dữ liệu trái chiều. Trong khi các địa chỉ đang hoạt động tăng vọt 130% so với quý trước, đạt mức ATH là 3 triệu, thì số lượng các địa chỉ mới lại giảm 55% so với quý trước, xuống 4,7 triệu; đồng thời số lượng giao dịch giảm 35% xuống 40 triệu. 

Sự gia tăng đột biến số lượng địa chỉ đang hoạt động chủ yếu là do sự kiện ra mắt Sweat Economy, thu hút hơn 3,5 triệu người dùng hoạt động, 15 triệu ví duy nhất và được xếp hạng là ứng dụng được sử dụng nhiều nhất trên crypto. Sweat Economy cũng được đánh giá là ứng dụng tài chính hàng đầu tại 51 quốc gia và tích lũy hơn 100 triệu SWEAT.

Ngoài ra, hệ sinh thái NEAR tiếp tục phát triển, với TVL trong quý 3 cán mốc 96 triệu NEAR (trị giá 343 triệu USD), tăng 10 lần so với đầu năm 2022. Ba ứng dụng hàng đầu là Ref Finance, Aurora và Burrow, chiếm 88% TVL. NEAR NFT và lĩnh vực game mới ra đời, nhưng nhiều dự án đang được phát triển và dự kiến ​​sẽ triển khai trong những tháng tới.

Các chỉ số liên quan đến tính phi tập trung và staking của NEAR đều khả quan. NEAR kết thúc quý 3 với 483 triệu token, tương đương 60% nguồn cung lưu hành, tham gia staking (tăng 13% so với quý trước). NEAR có 118 trình xác thực với Hệ số Nakamoto là 9 và đang tăng số lượng trình xác thực hoạt động hàng quý, cho thấy rằng mạng lưới đang dần trở nên phi tập trung hơn.

Phase 1 của Nightshade đã xuất hiện trên mainnet với khả năng full sharding (dữ liệu và xử lý) cho một tập hợp con mới gồm các trình xác thực NEAR và các chunk-only producer.

Bản cập nhật đã cải thiện khả năng phi tập trung bằng cách giảm yêu cầu phần cứng và tăng gấp ba lần dung lượng của trình xác thực trên mạng lưới. Nightshade có thêm hai giai đoạn được lên kế hoạch trước khi nó được triển khai hoàn toàn. 

Phase 2 sẽ loại bỏ yêu cầu đối với các block producer để xác thực tất cả các phân đoạn; do đó NEAR sẽ có đầy đủ dữ liệu và xử lý sharding. Phase 3 sẽ mang lại khả năng resharding, cho phép tự động thêm và loại bỏ bớt các phân đoạn dựa trên việc sử dụng mạng lưới.

 NEAR đã huy động được hơn 1 tỷ USD để đẩy nhanh sự phát triển hệ sinh thái NEAR Protocol. Sự ra mắt của Sweat Economy là tín hiệu khả quan về sự phát triển, thu hút nhiều người dùng hơn đến với mạng lưới và cải thiện tâm lý của cộng đồng bất chấp thị trường gấu hiện tại. 

Việc tìm kiếm các giao thức bổ sung trên DeFi, NFT và game để ra mắt trong những tháng tới đã bắt đầu mang lại kết quả. Dự án phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt tại layer cơ sở, nhưng việc thu hút được nguồn vốn lớn, tập trung vào nhà phát triển và kế hoạch mở rộng quy mô độc đáo có thể giúp NEAR tạo nên sự khác biệt.